免费文献传递   相关文献

FLAGELLATAE FROM HARBIN, CHINA

中国哈尔滨产新鞭毛藻



全 文 :B U L L ET IN Q F B OT A N I CA L R E SE A R CH
第 13卷 , 第 2 期
V o l
.
1 3 , N o
.
2
1 9 9 3 年 4月
A P r U
, z。。 3
中 国 哈 尔 滨 产 新 鞭 毛 藻
张 悦 杨国亭 穆丽蔷

N EW F LAG E LL AT AE F ROM H A RB IN
,
C H IN A
Z h a n g Y u e Y a n g G u o

t i n g M u L i

q i a n g
〔摘 要〕 本文论述 了采 自哈 尔滨附近的新鞭毛藻共 4 属 8 种 , 其 中 l 新
属 8 新种 。 新属为 H a乃 i: i a g e n . n o v 。 ; s 新种为 M u l t i c o l a a n , a功 a e f o : m i s
s p
. n o v . , C e : e o n : a s r i x s u n g a , i c a s只. n o v . , A n c , : o m o n a s m a g n a s p . n o v . ,
H a .t 乙i : i a f : ` 5 1厂o r ,: 艺5 s p 。 n o v . , H . a c u t a s p . n o v . , H . s p i n o s a s P .
n o v . , H
. o 西[ i口u a s P . n o v . , H . o 乙l o n g a s P . n o v 。
K e y w o r d s F l a g e l l a t a e i M u l t i e o l a
,
M
. a m a e f a e b
o : m i s
,
C e r e o m a s t i x
,
C
.
s u n g a r i e a , A n e y r o m o n a s
,
A
.
m a g n a ; H a r b i n i a
,
H
.
f u s i f o r m i s
,
H
. a e u t a ,
H
. s p i n o s a
,
H
. o b l i g u a
,
H
. o b l o n g a
.

1
.
M u l t i e i l l a

a m a e b a e f o r m i s Y
.
Z h a n g e t G
.
T
.
Y a n g
, s p
. n o v . 图 1
( e l a s s i s 尸a : t 。 s t o m a : f ,: a 。 , F a m i l i a 万。 20 , , 2。 : 一艺g a ` 。 a 。 ) C e l l u 一a s t e l la t a v e l
s P h a e r i e a
, a m o e b a e f o r m i s n u d a
, v a l d e m e t a b o l i e a e u m P s e u d o P o d i i s b r e v i s
v e l l o n g i o r e s
, 1 5一 1 5环 i n d i g m e t r o ; f l a g e l l i 4一 5 d a r g i n a l e s f e r e e e l l u l a
l o n g i o r ; n u e l e u s e e n t r a l i s ; v a e u o l a e e o n t r a e t i l e s 2 v e l n u m e r o s a e ; v a e u o l a e
a d n u t r i爪 e n t u m n u m e r o s a e ; n u t r i m e n t t m h o l o z o i e u m ( b a e t e r i a e e t a l g a e ) .
H a b
.
i n s t a g n o p r o p e H a r b i n
.
L e g
.
Y
.
Z h a n g , 3
,
J u n e 19 90
.
A M
.
l a c
: ` s t r i s L a u t e r
.
f l a g e l l i 4一 s , a M . p a l u s t r i s P e n a r d e e l l u l a e n o n p o l -
y e d r i e i s d i f f e r t
.
单细胞有机体 , 星形或球形 , 变形虫状 , 强烈变形具长或短的假足 ,径 15 一 18 脚 鞭
毛 4 一 8 , 四周边生 , 近体长 ; 细胞核在体中部 ; 收缩泡 2 或多数 ; 营养泡多数 ; 动物
性营养方式 (细菌及藻类 ) 。
张悦 : 哈尔缤 . 黑龙江省科学院 , 自然资源研究所
S
e l e n e e
,
H a r b i n
, 25 0 0 4 0
,
H
e i l
o n g」i a n g ) 。
杨国 亭 、 穆丽普 : 黑龙江 , 哈尔滨 , 东北林业大学
( I
n : t i t u t e o f R e s o u r e e s o f H e il o
n g j i
a n g A
e a
d
e m y o f
( N
o r t h
一已a s t F o r e s t r y U n i v e r o i t y
,
H
a r b i n
, 一5 0 0 4 0 ) ,
1 14 植 ` · 物 · 研 究 3l 卷
生于哈尔滨附近水池内。
模式标本采自哈尔滨附近 。 张悦采集 , 1 99。年 6 月 3 日 。
此新种与 M . la cu st 汀 : L a ut e r 相近 , 但鞭毛为 4 一 8 (非多数 ) ; 又与 M . p al su -
f汀 5 P e n a r d . 相近 , 但体非多平面形 。
2
.
C e r e o m a s t i x s u n g a r i e a Y
.
Z h a n g e t G
.
T
.
Y a n g
, s p
. n o v . 图 2
( C l a s s i s P a n t o s t o m a t艺n a e , F a m i l i a Rh i z o 阴 a s t i g a c e a e )
C e l l u l a o b
o v a t a v e l f u s i f o r m i s
, 1 4一 1 6拌 l o n g a ; f l a g e l l a Z。 u n a p a r t e
a n t e r i o r e n a t a n t e s
, e e t e r a p a r t e p o s t e r i改 e a d t r a h e n d i ; f l a g e l l a e u m r h i z -
o P l a s t u m e t n u 。 l 。 u s 。 o n j u n e t a ; v a 。 u o l a e e o n t r a e t i l e s 2 p a r t e a n t e r i o r e ; n u e -
l
e u s e e n t r a l i s
.
H a b
.
i n a q u a f r i g i d a p r o p v a l l e f 猛 S u n g a r i , H a r b i n . L e g . Y . Z h a n g , 1 5 ,
A P r i l 29 9 0
.
单细胞有机体 , 倒卵形或纺锤形 , 长 14 一 16 声 ; 鞭毛 2 , 一鞭毛在体前部 , ’ 为浮游
鞭毛 , 另一鞭毛在体后部 , 为拖摆鞭毛 ; 鞭毛有根丝体与细胞核相接 ; 收缩泡 2 , 在体
前端 ; 细胞核在体中部 。
生于冷水中。
模式标本采自哈尔滨松花江附近 。 张悦采集 , 1 990年 4 月25 日 。
3
.
A n e y r o m o n a s m a g n a Y
.
Z h a n g e t G
.
T
.
Y a n g
, s p
. n o v . 图 3
( C l a s s i s P : o t o 拼 a s l i g i儿 a e , F a m i l i a O i c o m o 九 a d a o c a e )
C e l l u l a s p h a e r i e a
,
h y a l i n a
, 1 2一 1 6召 i n d i a m e t r o , n o n m e t a b o l i e a ; f l a g e -
1l u m l
,
d u p l o e e l l u l a l o n g i u s ; n u e l e u s e e n t r a l i s ; v a e u o l
a e e o n t r a e t i l i s n u m e
-
r o s a e ; v a e u o l a e a d n u t r i m e n t u m n u rn e r o s a e

H a b
.
i n t e r p l a n t a s a q u a t i e a s i n s t a g n o p r o p e H a r b i n
.
L e g

Y
.
Z h a n g
,
1 7
,
M a y 1 9 90

A A
。 , o t u n d a s a S k v
。 e t A

P: i m a S k v

m a jo r d i f f e r t

单细胞有机体 , 球形 , 透明 , 直径 12 一 1 6群 , 不变形 ; 鞭 毛 1 , 长约为体之 2 倍 ;
细胞核在体中央 ; 收缩泡多数 ; 营养泡多数。
生于水塘水生植物间 。
模式标本采自哈尔滨附近 。 张悦采集 , 1 9 90 年 5 月 17 日 。
本新种与 A . : o t u n d a t a s k v . 〔直径为 i一 5一 2 ( 3 )召〕 和 A . P : i m a s k v . (直径为
6一 7户 相近 , 但体较大 。 1
H a r b i n ia Y
.
Z h a n g e t G
.
T
.
Y a n g
, g e n
. n o y .
( C l a s s i s D f s t o m a t i n a e
,
F a m i l i a D 艺s t o m a t a c e a e )
C e l l u l a f u s i f o r m i s
,
l a 刀 c e o l a t a , o v a l i a v e l e l l i P t i e a , i n s e e t i o n e n o n
e o m P r e s s a ; m e m b r a n a f i r m a t e n u i s s i m a
, n o n m e t a b o l i e a ; f l a g e l l a 4一 6 i n
p a r t e a n t e r i o r e 。 e l l u l a e , o m n i a a d n a t a n d u m , 告一 1 l o n g i t u d i n i s e e l l u l a e
l o n g a ; v a e u o l a e o n t r a e t i l i s a d e s t v e l a b e s t , n u e l e u s e e n t r a l i s v e l i n p a r t e
2 期 张悦等 : 中国哈尔滨产新鞭毛藻 1 1 5

P o s t e r i o r e ; m o t i o P o r r o r o t a n t e ; n u t r i tn e n t u m s a P r o z o i e u m

A
.
C e l l u l a f u s i f o r m i s v e l l a 五 e e o l a t a
B
.
C e l l u l a f u s i f o r m i s , f l a g e l l a a P i e e v e l i n p a r t e v e n t r a l e p o s i t a
· · · · · · · · · · · · ·一
· . .· . . · . . · · . . · . .· . . “ . . “ . .· . .… .· . .~ .… . … . · · · “ · · “ · · · “ ” ” ” ” ” ” “ · ” ” “ “ “ ” “ ” ” ” ” ” :.4 Har 价川 a fu is fo r m 污
B B
.
C e l l u l a l a n e e o l a t a
C
.
P o st ic e a c u t .a
· · · “ “ · · ” ” · “ · “ “ ” · · “ “ ” ” · · “ ” ” “ ” ” “ ” “ ” ” · “ “ “ ” ”一 5 . H ar b in ia a c ut a
C C
.
P o st i c e l o n g e s iP
n o sa
“ “ · · “
~
· ,. “ · ” “ “ “ ” “ ” · ” · ” “ · - · ” “ ”一 6 . H ar ib in a 印 n o s a
A A
.
C e l l u l a o r a l i a v e l e l l i p t i e a
B
.
C e l l u l a o v a l i a o b l i q u e C u v a t a
, f l a g e l l a 4
· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·… … 7 . 日 a r bi o a o b l i qu a
B B C e l l u l冬 e l l i p t i c a , f l a 2 e l l a 6 ” “ ” “ . “ · “ ” “ ” ” ” . · . “ ” ” ” ” ” .… . … . … 8 _ H a r b iin a o bl o n a a入 一 一 ’ - - - - 一 ` 。 . `扩 . 单细胞有机体 , 纺锤形 , 针披形 , 卵形或椭圆形 , 横断面不扁压 ; 细胞膜坚实 , 薄 ,
不变形 ; 鞭毛 4 一 6 , 着生在细胞前端 , 全部为浮游鞭毛 , 为体之 1/ 2一 1倍 ; 有收缩泡
或缺如 ; 细胞核在体中央或前部 ; 爬行转动 ; 腐生营养方式 。
此属共有五种 , 见下列检索表 :
A
. 细胞体纺锤形或披针形
B
. 细胞体纺锤形 , 鞭毛顶生或着生在稍腹侧 ” ” ” “ · · · ” ” 、· ” ” “ “ · · ” · · ·一 4 H ar 川in a f us i fo r二 is
B B
. 细胞体披针形
C
. 末端为急尖 ” ” ” ” ” · · “ ” · “ · · · · ” · · ” ” · ” ” “ “ ” · · “ · “ ” ” “ ” ” · · ” ” · · “ “ · · · ” · · · · “ · “ :.5 l理缸幼 n i a a c u t a
C C
. 末端有长刺状尖 ” “ “ · ” ” ” ” ” ” · ” · ,. ” ” ” “ ” ” ” ” · ” ” ” “ 川 · · “ · “ ” “ “ · ” ” 一 6 , H a 出 in a 印 i的 sa
A A
. 细胞体卵形或椭圆形
B
. 细胞体卵形 , 斜弯曲 , 鞭毛 4 · ” “ · ” ” ” · · “ · ” · · · ” · · · · · · · “ · ” ” ” “ ” · “ ” “ ” ” 7 H ar 价 in a ob “ qu a
B B
. 细胞体长圆形 , 鞭毛 .6 ” · ” “ ” ” ” ” ” “ · “ · “ ” ” · ” ” ” ” · ” ” · · ” ” ” · ” ” ” ” ” ” “ · ·… H ar b in a ob ! on g a
4
.
H a r b i n i a f u s i f o r m i s Y
.
Z h a n g
. e t G
.
T
.
Y a n g
, s p
. n o v . 图 4
C e l l u l a e l o n g a t o f u s i f o r m i s
, 2 0拜 l o n g a , 3拜 l a t a , p a r t e a n t e r i o r e l a t o
r o t u n d a t a
, P a r t e P o s t e r i o r e e l o n g a t o a e u t a ; xn e m b r a n a n o n m e t a b o l i e a
,
h y a l i n a ; f l a g e l l a 4
, a p i e e v e l i n p a r t e v e n t r a l e p o s i t a
.
H a b
.
i n a q u a s t a g n a l i b u s p r o p e H
a r b i n
. 工J e g . Y . Z h a n g , 5 , J u l y 1 9 9 1 .
单细胞有机体长纺锤形 , 长约 2即 , 宽约 3产 , 先端阔圆形 , 末端长急尖 ;细胞膜不变
形 , 透明 ; 鞭毛 4 一 6 , 着 生在体顶端或稍腹侧 。
生于水泡子 。
模式标本采 自哈尔滨附近 。 张悦采集 , 1 9 9 1年 7 月 5 日 。
5
.
H a r b i n i a a e u t a Y
.
Z h a n g e t G

T
.
Y a n g
, s p
. n o v . 图 5
C e l l u l a f u s i f o r 坦 15 v e l l a n e e o l a t a , 1 0一 1 1召 l o n g a , 3一 4声` l a t a ; f l a g e l l a
3一 5 i n p a r t e a n t e r i o r e e o l l u l a e , o m n i a a d n a t a n d u m , a d l / 2 l o n g i t一 u d i n i s
e e l l u l a e l o n g a ; v a e u o l a e o n t r a e t i l i s i n d i s t i n e t a ; n u e l e u s i n P a r t e P o s t e r i o r e
e e l l u l a e ; m o t反0 P o r r o r o t a n t e 。
H a b
.
i n a q u
s s t a g n a l i b u s p r o p e H a r b i n
.
L e g
.
Y
.
Z h a n g
,
2 9
,
J u n e 1 9 9 2
.
单细胞有机体纺锤形或披针形 , 长 10 一 1 1那, 宽 3一却 ; 鞭毛 3 一 5 ,着生在体顶端 ,
11 6 植 物 研 究 1 3卷
约为体之半 ; 收缩泡不明显 ; 细胞核在体后部 ; 爬行转动 。
生于水泡子 。
模式标本采自哈尔滨附近 。 张悦采集 , 1 9 6 1年 6 月 29 日 。
6
.
Ha r b i n i a s Pi n o s a Y Z h
a n g e t G
.
T
.
Y a n g
. s P
. n o v . 图 6
C e l l u l a f u s i f o r m i s v e l l a n e e o l a t a
, p a r t e a n t e r i o r e a e u t a
, p a r t e p o s t e -
r i o r e s p i n o s a
,
1 9一 2 0拌 l o n g a , 6一 6 . 5拼 l a t a ; m e m b r a n a n o n m e t a b o l i e a , h y a -
1i i
n a ; f l a g e l l a 6
,
i n p a r t e a n t e r i o r e ; n a t a n t e s
, 2 / 3
e e l l u l a l
o n g i o r , n u e l
e u s

e e n t r a l i s ; v a e u o l
a e o n t r a e t i l i s l
,
m a g n a
,
i n P a r t e P o s t e r i o r e ; n u t r i m e n t u m
h o l
o z o i e u m
.
H a b

1 n t e r a l g a s p r o p e H a r b i n
.
L e g
.
Y
.
Z h a n g
,
2 0
, J u l v , 1 9 9 0
.
单细胞有机体纺锤形或披针形 , 先端急尖 , 末端刺状尖 , 长 19 一 2。那 , 宽 6一 6 . 5脚
细胞膜不变形 , 透明 ; 鞭毛 6 , 着生体顶端 , 全部为浮游鞭毛 , 长为体 之 2 / 3 ; 细胞核
在体中央 ; 收缩 1 , 大 , 在体后部 ; 动物性营养。
生于水藻间 。
模式标本采 自哈尔滨附近 。 张悦采集 , 1 99 0年 7 月 10 日 。
7
.
H a r b i n i a o b li q u a Y
.
Z h a n g e t G
.
T
.
Y
a n g , s p
. n o v . 图 7
C e l l u l a n o n m e t a b o l i e a
, o v a t a , P a r t e a n t e r i o r e o b l i q u a r o s t r a t a
, P a r t e
p o s t e r i o r e r o t u n d a t a
, 1 8
.
5一 1 9 。 5声£ l o n g a , 10一 1 1那 l a t a ; f l a g e l l a 4 i n · a P i e e
e e l l u l a e f e r e e e l l u l a e a e q u i l o n g a
, n u e l e u s e e n t r a l i s
, e u m n u e l e o l u s
, v a e -
u o l a e o n t r a e t i l i s n u l l o
.
H a b
.
i n s t a g n o p r o p e H a
r b i n
.
L e g
.
Y
.
Z h a n g , 2 9 , J u n e 1 9 91
.
单细胞有机体不变形 , 卵形 , 先端斜嚎状 , 末端圆形 , 长 1 8 . 5一 19 . 5群 ,宽 10 一 1 1召 ,
鞭毛 4 ,着生体顶端 , 与体近等长 ; 细胞核在体中央 , 有核仁 ; 无收缩泡 。
生于水泡子 。
模式标木采自哈尔滨附近 。 张悦采集 , 1 9 91年 6 月29 日 。
8
.
H a r b i n i a o b l o n g a Y

Z h a n g e t G
.
T
.
Y a n g
, s p
. n o v . 图 8
C e l l u l a o b l
o n g a ; m e m b r a n a n o n 犯 e t a b o l i e a , h j a l i n a , 1 5一 1 6那 l公n g a , 9一
1 0群 l a t a ; f l a g e l l a 6 , a p i e e e e l l u l a p o s i t a ; n u e l e u s e e n t r a l i s ; v a e u 6 l a e e o n -
士r a e t i l e s Z, u t r i n q u e n u e l e i .
H a b
.
i n s t a g n o p r o p e H a r b i n
.
L e g
.
Y
.
Z h a n g
,
1 5
,
J u 且 e 1 9 8 1
.
单细胞有机体长圆形 ; 细胞膜不变形 , 透明 , 长 15 一 1 6声 , 宽 9一 10 群 ; 鞭 毛 6 , 着
生在体顶端 ; 细胞核在体中央 ; 收缩饱 黔 在细胞核两侧 。
生于水泡子 。
模式标本采自哈尔滨附近 。 张悦采集 , 1 991 年 6 月15 日。

2期 张悦等 : 中国哈尔滨产新鞭毛藻 1 1 7


图 1 M u It ic i l Ia am a e b a e f o rm is Y . Z h a n g e t G . T . Y a n g ; 2 . C e r e om a s t ix su n g a r ie a Y ,
Z h a
n g e t G
.
T
.
Y
a n g
: 3
.
A n e y r o m o 习 a s m a g n a Y . Z五a 皿 9 e t · G . T . Y a n g ; 4 .
H a r b l n ia f
u s if o r m i , Y
.
Zh a
n g e t G
.
T
.
Y a n g ; 5
.
H a r b in ia a c u t a Y
.
Zh
a n g e t G
,
T
.
Y
a n g ; e
.
H a r b i n ia : p i n o s a Y
.
Z h a n g e t G
.
T
.
Y
a n g
:
7
.
Ha
r bi n ia o b l:q u a Y
.
Z h a
n g e t G
.
T
.
Y
a n g ; 8
.
H a r b in i a o b o i n g a Y
.
Z h a n g e t G
.
T
.
Y a n g
.