免费文献传递   相关文献

NEW TAXA OF LEYMUS HOCHST. FROM XINJIANG

新疆赖草属的新分类群



全 文 :植   物   研   究
BULLETIN OF BOTANICAL RESEARCH
第 18 卷 第 2 期 1998 年 4 月
Vol.18 No.2 April ,  1998
新疆赖草属的新分类群
崔大方
(华南农业大学生物技术学院 ,广州 510642)
摘 要 发表了禾本科赖草属的二个新种及一个新亚种:高株赖草 Leymus altus
D.F .Cui , sp.nov., 阿尔金山赖草 L .arjinshanicus D.F .Cui , sp.nov., 大药
窄颖赖草 L .angustus subsp.macroantherus D.F.Cui , subsp.nov.。
关键词 赖草属;新分类群
NEW TAXA OF LEYMUS HOCHST.FROM XINJIANG
Cui Da-fang
(Co llege of Biotechno logy , South China Ag ricultural Univ ersity , Guangzhou , 510642)
Key words Leymus;New taxa
高株赖草 新种 图 1
Leymus altus D.F.Cui , sp.nov.
Species nove af finis L.secalino(Georgi)Tzvel.sed spiculis pleraque solitariis vel inf racen-
tralibus 2 -3 in quoque nodo exo rtis , primo lemmate 10 -14mm longo , vagina foliorum
margine ciliis differt.
Perennis , pruinosa , rhizomate descente.Culmi solitarii vel laxe caespitosi , erecti , 80-
150cm al ti , 2 nodis , glabri.Foliorum vaginae glabrae , basales remanentes , flavescentes , lacer-
atae;lig ulae membranaceae ci rc.2mm longae;laminae complanae 4-5mm latae , interdum in-
volutae , superne scabrae , inferne g labrae.Spicae rectae 8-15cm longae , 7-9mm latae , g lau-
cae , margine rhachidis ciliis , geniculo villoso internodiis 5 -7mm longis , ad basim 30mm.
Spiculae pleraque solitariae vel inf racentrales 2-3 in quoque nodo exortae , 15-18mm longae ,
4-6-f lorae , internodiis rhacharum 1.5-2mm longis pilosis.Glumae lineari-lanceolatae ,
sursum acuminatae in aristam , margine membranaceae , cilis , in dorso 3-nervis;venulae vulgo
inconspicuae.Glumae primae leviter breviores secundis , 10-15mm longae.Lemmata lanceola-
本文承蒙陈守良 、崔乃然先生指导 ,黄云晖先生修改拉丁文 ,谭黎霞同志绘图 ,作者谨此深表谢意。 收稿日期:1997-10-15
图 1 高株赖草
1.花序;2.植株下部;3.小穗;4.小花;5.外稃(谭黎霞绘)
Fig.1 Leymus altus D.F.Cui
1.Inf lorescence;2.Low er part of plant;3.Spicule;4.Floret;5.Lemma
ta , apice 1-3mm longa , brevi aristata in do rso 5-nervis , pilosa , margine ciliiis , callo pubibus
circ.1mm longis , primo 10-14mm longo;paleae lammata propemodo aequantes , apice leviter
1452期 崔大方:新疆赖草属的新分类群
bi-fidae , supra dimidiampartem carinae ciliis;antherae f lavae.Fl.et Fr.Jul.-Aug.
Xinjiang(新疆):Yecheng Xian(叶城县),Uqiabashi(乌恰巴什), in ho rt is et admargines a-
g rorum , alt.2200m , 1983.08.13 , Cui Nai-ran(崔乃然)830257(Typus , XJA-1AC.Syn-
typus , JSBI).
多年生草本 ,植物体被白霜。具下伸的根状茎;秆单生或疏丛生 ,直立 ,高 80—150cm ,
具 2节 ,光滑无毛。叶鞘光滑无毛 ,基部残留叶鞘枯黄色碎裂;叶舌膜质 ,长约 2mm;叶片扁
平 ,宽 4 —5mm ,有时内卷 ,上面粗糙 ,下面平滑。穗状花序直立 ,长 8—15cm ,宽 7 —9mm ,穗
轴边缘具纤毛 ,节部具长柔毛 ,节间长 5—7mm ,基部可达 30mm;小穗单生或中下部2—3枚
生于穗轴的每节 ,灰绿色 ,长 15—18mm ,含4 —6花 ,小穗轴节间长 1.5—2mm ,被短柔毛;颖
条状披针形 ,向上渐尖或呈芒状 ,边缘膜质 ,具纤毛 ,背部具 3脉 ,侧脉通常不明显 ,第一颖稍
短于第二颖 ,长 10 —15mm;外稃披针形 ,先端具 1—3mm 长的短芒 ,背部具 5脉 ,被短柔毛 ,
边缘具纤毛 ,基盘具长约 1mm 的柔毛 ,第一外稃长 10—14mm;内稃与外稃近于等长 ,先端
常微二裂 ,脊之上半部具纤毛;花药黄色 ,长 3—4mm 。花果期 7—8月 。
本种与赖草 Leymus secalinus(Georgi)Tzvel.相似 ,但小穗大都单生于穗轴的每节 ,或
中下部有 2—3枚生于 1节者 ,第一外稃长 10—14mm ,叶鞘边缘无纤毛而不同 。
阿尔金山赖草 新种 图 2
Leymus arjinshanicus D.F.Cui , sp.nov.
Species nova affinis L.ramoso (Trin.)Tzvel.sed rhizomatibus deorsum extensis , culmis
caespitosis , spiculis 10-15mm longis , 3-4-floris , lemmtis 10-12mm longis , 5-nervis
differt.
Perennis , rhizomatibus deo rsum ex tensis , radices fibrosae , arenosotunicatae.Culmi cae-
spitosi , erecti , 30-70cm alt i , 2-3(4)-nodes , g labri , basi vetustiores vaginis vetustis brun-
neis , saepe laceris fibrosis obtecti.Foliorum vaginae glabrae , internodiis breviores , margine
membranaceae , saepe tenuiter citiatae;auriculae falcato lanceolatae;ligulae truncatae , ci rc.0.
5mm longae;laminae 10-20cm longae , circ.3mm latae , superne puberula , inferne glabrae ,
margine microdasyus , involutae , 1.5mm latae.Spica ereta vel leviter arcuat laxa , 4-10cm
longae , 6-8mm latae , rhacheos internodiis 5-7mm longis , margine ciliis.Spiculae 10 -
15mm longae , 3-4-f lo rae , solitariae in quoque nodo , cineraceo-viridulae vel purpurascenti ,
internodiis rhacharum circ.2mm longis , dense pubenscentis.Glumae lineari-lanceolatae , 1-
nerves , superne scabrae , in medio et inferne glabrae , margine microdasyus , prima lineata , 6-
8mm longa , secuda gressa 8-10mm longa.Lemmata late lanceolata , glabra vel margines pu-
berula , none margine membranacea , apice acumiata vel aristata 1mm longa , dorse 5-nervia ,
callo puberulo , primo 10-12(murcono inel.)mm longo;palea lemma aequans , apice leviter
bi-fidae , carinas superne 1/2 ciliolata;antherae f lavae , ci rc.4 mm longae.Fl.et Fr.Jul-
Aug.
Xinjiang (新疆):Ruoqiang Xian(若羌县),Arjinshan(阿尔金山),Tiemlike(铁木里克), in
prat is salsuginosus , alt.3100m , 1983.07.16 , Cui Nai-ran(崔乃然)830238A(Typus , XJA
-1AC.Syntypus , JSBI).
多年生草本 ,须根具沙套。具下伸的长根茎;秆丛生 ,直立 ,高 30—70cm ,具 2—3(4)
146 植  物  研  究 18卷
图 2 阿尔金山赖草
1.植株;2.小花腹面;3.小穗(谭黎霞绘)
Fig.2 Leymus arjinshanicus D.F.Cui
1.Plant;2.Reverse of floret;3.Spicule
节 ,基部具褐色 ,通常撕裂成纤维状的老叶鞘。叶鞘平滑无毛 ,短于节间 ,边缘膜质 ,常具细
纤毛;叶耳镰状披针形;叶舌截平 ,长约0.5mm;叶片长10 —20cm ,宽约3mm ,上面被短柔
1472期 崔大方:新疆赖草属的新分类群
图 3 大药窄颖赖草
1.植株;2.小穗;3.小花;4.颖片;5.花药(谭黎霞绘)
Fig.3 Leymus angustus subsp.macroan therus D.F.Cui
1.Plant;2.Spicule;3.Floret;4.Glume;5.Anther
毛 ,边缘具小皮刺 ,下面光滑无毛 ,通常内
卷如针 ,径仅 1.5mm 。穗状花序直立或稍
弯 ,疏松 ,长 4—10cm ,宽 6—8mm ,穗轴边
缘具纤毛 , 节间长 5 —7mm , 基部可达
15mm;小穗单生于穗轴的每节 ,灰绿色或
带紫色 ,长 10—15mm ,含 3—4花 ,小穗轴
长约 2mm ,密被短柔毛;颖线状披针形 ,质
地较硬 ,具 1脉 ,背面中下部光滑 ,上部粗
糙 ,边缘具短小皮刺 ,第一颖细而短 , 长
6—8mm ,第二颖粗而长 ,长 8 —10mm;外
稃宽披针形 ,平滑无毛或边缘被短柔毛 ,
无膜质边 ,顶端渐尖或具长达 1mm 的短
尖头 ,因小穗轴扭转而背部裸露 ,具不明
显的 5 脉 , 基盘被短柔毛 , 第一外稃长
10—12(连同短尖头)mm;内稃与外稃等
长 ,先端微二裂 ,脊之上半部具纤毛;花药
黄色 ,长约 4mm 。花果期 7 —9月 。
本种与 L.ramosus(Trin.)Tzvel.相
似 ,但植株具下伸的根茎 ,秆丛生 ,小穗长
10—15mm , 含 3 —4 花 , 外 稃 长 10—
12mm , 具 5 脉而不同 。与 L .ruoqian-
gensis S.L.Lu et Y.H .Wu 的区别是 ,
外稃平滑无毛或边缘被短柔毛 , 花药黄
色。
大药窄颖赖草 新亚种 图 3
Leymus angustus (Trin.)Pilg.sub-
sp.macroantherusD.F .Cui , subsp.nov.
A typo differt antheris purpureis , 4.5
-5mm longis.
Xinjiang(新疆):Yiu Xian(伊吾县), in
prat is , alt.2050m , 1979.07 , Cao(草)79
-8038(Typus , XJA-1AC);ibid.loc.,
alt.2050m , 1984.07.22 , Ren Ju-cheng
(任聚成)840006.Hami (哈密), alt.
2000m , 1982.06.25 , Cui Nai-ran(崔乃
然)C820057.
本亚种与原亚种的区别是 ,花药紫红
色 ,长 4.5—5mm 。
148 植  物  研  究 18卷