免费文献传递   相关文献

NEW TAXA OF WOODY PLANTS FROM HUNAN

湖南木本植物新分类群



全 文 :第 20 卷 第 1 期         植   物   研   究 2000 年 1 月
Vol.20 No.1       BULLETIN OF BOTANICAL RESEARCH Jan.,  2000
湖南木本植物新分类群
林亲众 祁承经
(中南林学院 , 湖南株洲 412006)
NEW TAXA OF WOODY PLANTS FROM HUNAN
LIN Qin-zhong Q I Cheng-jing
(Central South Forestry Institute , Zhuzhou , Hunan)
1.城步冬青 新种 图 1
Ilex chengbuensis C.J.Qi et Q.Z .Lin , sp.nov.Fig.1
(Sect.Aquifolium Gray ,Ser.Denticulatae S.Y.Hu) Species aff inis I.subficoideae Hem-
sl.sed foliis lanceolato-ellipticis apice acuminatis basi acuto-attenuat is decurentibus pedicellis
1.5 ~ 2cm longis;f ruct ibus majo ribus circiter 1.5cm diam.differt.
Arbor parva sempervi rens ad 8m alta.Ramuli hornotini flavo -grisei brunneoli , biennes
nigro-grisei longitudinaliter striat i canaliculati.Folia co riacea lanceolato-elliptica 6 ~ 7.5cm
longa 2.1 ~ 2.8cm lata , apice acuminata acuminibus obtusis basi acuto-attenuata decurrentia ,
utrinque glabra , in sicco supra olivacea ni tida subtus luteo -viridia , margine g rosse serrata ,
costa supra impressa nervis lateralibus utrinsecus 7 ~ 9 gracilibus , subtus conspicuis;petioli 9 ~
12mm longi pubescentes supra canaliculati.Flores ignoti.Fructus globosi maturi rubri(e nota)
circiter 1.5cm diam.1 ~ 2-fasciculati axillares;pedicellis f ructiferis 1.5 ~ 2cm longis;caly ce
disciformi lobis inconspicuis;stigmate umbilicato inconspicuo;pyrenis 6 oblongis 1cm long is
dorso rugosis striat is concavis lateralibus st riatis , endocarpis coriaceis.
Hunan:Chengbu county , alt.800m , in valley , T.R.Cao , 1208 , (Holo typus , CSFI , Iso-
typus , NEFI)Dec.1980.
常绿小乔木 ,高达 8m 。一年生小枝黄灰褐色 ,二年生枝黑灰色 ,有纵条棱和沟。叶革
质 ,披针状椭圆形 ,长 6 ~ 7.5cm ,宽 2.1 ~ 2.8cm ,先端渐尖 ,尖头钝 ,基部尖楔形 ,下延至叶
柄 ,两面无毛 ,干时上面榄绿色 ,有光泽 ,下面黄绿色 ,边缘有粗锯齿 ,中脉在上面凹陷 ,侧脉
每边 7 ~ 9条 ,纤细 ,在下面明显;叶柄长 9 ~ 12mm ,上面有沟 ,被短柔毛。花未见 。果球形 ,
熟时红色(根据采集记录),径约 1.5cm , 1 ~ 2簇生叶腋;果梗长 1.5 ~ 2cm;花萼盘状 ,萼齿
不明显 ,柱头脐状 ,不明显;分核 6 , 长圆形 ,长 1cm ,背部有皱条纹和洼陷 ,侧面有条纹 ,内果
皮骨质。
收稿日期:1999-3-10
本种与拟榕叶冬青 I .subf icoidea Hemsl.接近 ,但本种叶为披针状椭圆形 ,先端渐尖 ,
基部尖楔形 ,边缘具粗锯齿 ,果梗长 1.5 ~ 2cm , 果径约 1.5cm;分核 6。
湖南:城步 ,海拔 800m ,生山谷 ,曹铁如 1208 号 ,(模式 ,存中南林学院树木标本室),
1980年 12月 。
2.炎陵冬青 新种 图 2
Ilex yanlingensis C.J.Qi et Q.Z.Lin , sp.nov.Fig.2
(Sect.Pseudoaquifolium S.Y.Hu ,Ser.longecaudatae S.Y.Hu)
Species nova peculiaris ,umbellis f ruct iferis 2 ~ 3-fascilatis patulis , pedunculis 1 ~ 1.5cm
longis.Proxima I.kengii S.Y.Hu quae foliis ovatis , formibus foliorum parvis , apice caudato-
acuminatis;f ructibus saepe 1-fasciculatis axillaribus , raro umbellis f ructiferis fasciculatis pe-
dunculatis(sed pedunculis vix 2 ~ 6mm longis)dif fert.
Arbor sempervirens ad 15m alta.Ramuli ho rno tini flavo-brunnei st riati , biennes g riseo-
brunnei lenticellati.Folia coriacea late-elliptia vel elliptica 7 ~ 10.5cm longa 2 ~ 4.5cm lata
apice brevius caudata acuminibus obtusis basi subrotunda vel late cuneata , margine integra
levi ter revoluta ut rinque glabra in sicco olivaceo-brunnea subtus sparse nigro-glandulosa vel
eglandulosa , costa plano-convexa , nervis lateralibus ut rinque 7 ~ 9 gracilibus incospicuis;peti-
oli 1.2 ~ 1.8cm longi supra canaliculati.Flores igno ti.Umbellae fructiferae 2 ~ 3-fasciculatae
in axillis foliorum ramulorum biennium nascentes , pedunculis 1 ~ 1.5cm longis , pedicellis 0.6
~ 1cm longis.Fructus globosus ruber 4 ~ 5mm diam.;calyce discifo rmi , lobis 4;stigmate
mamillifo rmi;py renis 4 ellipsoideis 3mm longis dorso 4 ~ 5 st riatis facile separatis endocarpis
coriaceis.
Hunan:Yanling county , alt.600m , K.W.Liu et al.33786 ,(Holo typus , CSFI , Isotypus ,
N EFI).along st ream in valley , Oct.1988.
常绿乔木 ,高 15m;一年生枝黄褐色 ,有条棱;二年生枝灰褐色 ,有皮孔。叶革质 ,宽椭圆
形或椭圆形 ,长 7 ~ 10.5cm ,宽 2 ~ 4.5cm , 先端短尾尖 ,头钝 ,基部近圆形或宽楔形 ,边缘全
缘且向下微反卷 ,两面无毛 ,干时榄褐色 ,下面有稀疏黑腺点或无 ,中脉平凸 ,侧脉每边 7 ~ 9
条 ,细弱 ,不明显;叶柄长 1.2 ~ 1.8cm ,上面有沟 。花未见 。伞形果序 2 ~ 3簇生二年生枝叶
腋 ,总梗长 1 ~ 1.5cm ,果梗长 0.6 ~ 1cm;果球形 ,红色 ,径 4 ~ 5mm ,萼盘状 ,萼片 4 ,柱头乳
头状;分核 4 ,椭圆形 ,长 3mm , 背部有 4 ~ 5条纹 ,易剥离 ,内果皮革质 。
本种较特殊 ,具开展的伞形果序 ,常 2 ~ 3 果序簇生 ,总梗长 1 ~ 1.5cm ,它与盘柱冬青
I .kengi i S.Y.Hu接近 ,但后者叶为卵形 ,形较小 ,先端尾状渐尖;常为单果簇生 ,稀为具总
梗的伞形果序簇生(但总梗长仅 2 ~ 6mm)。
湖南:炎陵县 ,海拔 600m ,生山谷小溪边 ,刘克旺等 33786号(模式 ,存中南林学院树木
标本室), 1988年 10月 。
3.湖南冬青 新种 图 3
Ilex hunanensis C.J.Qi et Q.Z.Lin sp.nov.Fig.3
〔Sect.Pseudoaquifoilium S.Y.Hu , Ser.Prinifolium(Loes)S.Y.Hu〕
Evidenter affinis I.hainanensi , quae foliis ellipticis ovatis vel obovato-oblongis , f lo ribus
5-vel 6-meris , py renis 5 ~ 6 differt;et proxima I.stew ardii quae foliis lanceolatis , pedun-
2 植  物  研  究               20 卷
culis fructiferis 3 ~ 7mm longis , rachidibus 3 ~ 10mm longis ,py renis 6 differt.
Arbor parva sempervirens ad 7m alta.Ramuli flavidi vel brunneoli glabri longi tudinaliter
striat i.Folia chartacea vel papyracea angusto-elliptica vel oblongo-lanceolata 6 ~ 9cm longa
2.8 ~ 4cm lata;apice acuminata acutatave , basi subrotunda , margine subinterg ra vel repando-
serrata , supra nitida , utrinque g labra , costa ut rinque convexa , nervis lateralibus utrinsecus 6 ~
7 g racilibus;petioli 6 ~ 8mm longi supra canaliculati.Flo res ignoti.Frutus 5 ~ 6 , fasciculati in
axillis foliorum ramulorum ho rno tinorum nascentes , pedunculis 1 ~ 2mm longis vel vix nullis ,
Frutus subg lobosi 4mm diam., in sicco grati , pedicellis 3 ~ 6mm longis;calyce 4-lobo;stig-
mate crasse discifo rmi apice dilute 4-lobato , py renis 4 ellipsoideis 3mm longis do rso plano -
convexis vel 1-canaliculatis.endocarpis sublignosis.
Hunan :Shuining County , Huangshuang , Q.Z.Lin , 15724 , (Holo typus , CSFI , Iso ty-
pus ,NEFI)Aug.1980.;Zhangjiajie city ,Zhushitou , Q.Z .Lin 84007 , July , 1984.;Tongdao
county , K.W.Liu 32994 , Oct.1984.
常绿小乔木 ,高 7m ;小枝灰黄或淡褐色 ,无毛 ,有微突的条棱。叶坚纸质或纸质 ,窄椭圆
形或长圆状披针形 ,长 6 ~ 9cm ,宽 2.8 ~ 4cm ,先端渐尖或短尖 ,基部近圆形 ,边缘近全缘或
有波状浅锯齿 ,上面有光泽 ,两面无毛 ,中脉在两面突起 ,侧脉纤细 ,每边 6 ~ 7 条;叶柄长 6
~ 8mm ,上面有沟 。花未见。果干时黑色 ,簇生于一年生枝叶腋 ,总梗长 1 ~ 2mm ,几无中
轴 ,果梗长 3 ~ 6mm ,果近球形 ,径 4mm ,萼 4 裂 ,柱头厚盘状 ,微 4 裂;分核 4 ,椭圆形 ,长
3mm ,背部平凸或具 1纵沟 , 内果皮近木质。
新种明显与海南冬青 I.hainanensis Merr.相似 ,但后者叶椭圆形 、卵形或卵状长圆形 ,
花 5 ~ 6数 ,分核 5 ~ 6 。又与黔越冬青 I .stewardii S.Y.Hu近似 ,后者叶披针形 ,果总梗长
3 ~ 7mm ,中轴长 3 ~ 10mm ,分核 6而不同 。
湖南:绥宁县 ,黄双 ,林亲众 ,15724号(模式 , 存中南林学院树木标本室),1980年 8月;
张家界市 ,猪石头 ,林亲众 ,84007号 , 1984 年 6月;通道县 ,刘克旺 ,32994号 , 1984年 8月 。
4.雪峰山梭罗 新等级
Reevesia xuefengensis(C.J.Qi)C.J.Qi stat.nov.──R .pubescens Mast.var.xuefen-
gensis C.J.Qi in Acta Phy totax.Sin.22(6):493 ~ 494.fig .1.1984.
Foliis oblongo-ovatis 12 ~ 19(-20)cm longis 6 ~ 8(-10)cm latis ,basi leviter cordat is
vel truncatis , supra glabris subtus laxissime pubscentibus vel glabris , petiolis 5 ~ 6.5cm longis ,
floribus minoribus , petalis vix 5mm longis , androgynophoro 1.2 ~ 1.5cm longo a R.pubescenti
et eius varietat ibus facillime dist incta.
本种叶长卵形 ,长 12 ~ 19(-20)cm ,宽 6 ~ 8(-10)cm ,叶基部微心形或截形 ,上面无
毛 ,下面有极稀疏短柔毛或无毛 ,花较小 ,花瓣长仅 5mm ,雌雄蕊柄长 1.2 ~ 1.5cm ,极易与
梭椤树及其变种区别 。
5.密腺鹅耳枥 新等级
Carpinus glanduloso-punctata(C.J.Qi)C.J.Qi stat.nov.──C.polyneura Franch.
var.glanduloso-punctata C.J.Qi in Acta Phy totax .Sin.22(6):493 ~ 494.fig.2 , 1984.
A.C.polyneura Franch.et eius varietatibus differt praecipue notis sequantibus:foliorum
nervis lateralibus untrinsecus 15 ~ 16 , serraturis acutis , obscure aristais , bracteis f ructiferis ma-
31 期             林亲众等:湖南木本植物新分类群
joribus semi-ellipticis semi-ovalisve 2 ~ 2.2cm longis 0.8 ~ 1cm latis margine ex terno dentic-
ulatis margine interno integris , fructibus ovato-globosis , dense glanduloso-punctatis.
与多脉鹅耳枥及其变种的主要区别为:叶侧脉 15 ~ 16对 ,锯齿尖锐 , 芒尖不明显 ,果苞
较大 ,半椭圆形或半卵形 ,长 2 ~ 2.2cm ,宽 0.8 ~ 1cm ,外缘具浅锯齿 ,内缘全缘 ,果卵圆形 ,
密被树脂腺体。
图 1 城步冬青 1.果枝;2.分核侧面;3.分核背面。
Fig.1 Ilex chengbuensis C.J.Qi et Q.Z.Lin 1.fruit branch;2.lateral of py rene;3.back of pyrene.
4 植  物  研  究               20 卷
图 2 炎陵冬青 1.果枝;2.果;3.分核背面
Fig.2 Ilex y anlingensis C.J.Qi et Q.Z.Lin 1.fruit branch;2.fruit;3.back of py rene.
51 期             林亲众等:湖南木本植物新分类群
图 3 湖南冬青 1.果枝;2 ~ 3.果;4.分核侧面;5.分核背面。)
Fig.3 Ilex hunanensis C.J.Qi et Q.Z.Lin 1.fruit branch;2~ 3.fruits;4.lateral of py rens;5.back of
pyrene.
6 植  物  研  究               20 卷