免费文献传递   相关文献

川续断中挥发油的分析



全 文 :2 2 0
中 国 药 科 大 学 学 报
J ou rn a l of h Ci
n a
P h
ar me ae ut i e a lU
:、 i v es rit y 14 9 9; 2 5( 4 ) :2 02 ~2 04
川续断中挥发油的分析
吴知行 周胜辉 杨尚军
(中国药科大学天然药物化学教研室 ,南京 2 1 00 09)
摘 要 从川续断 D云脚。 绍 ` ,拌 r口沮e , c . Y . C h en g 以 T . M . iA 根中提得挥发油 ,经用气相色谱 /质
谱 ( G C / M s) 和气相色谱 /红外光谱 ( G C/ IR )联用技术进行分析研究 ,共鉴定出 41 种化合物 。 川续断
挥发油对金黄色葡萄球菌有较强的抑菌能力 , 动物试验表明具有明显的生理活性 。
关键词 川续断 ; 挥发油 ; 气相色谱 /质谱 ; 气相色谱 /傅里叶红外光谱
川续断 从刚哪 哪产犷咖全吕 C . Y . C h e n g et T ·
M
.
iA 根微有香气 ,含挥发油 仁`〕 , 但其挥发油
的组成未见报道 。 因川续断根含较多皂贰 ,在
水溶液 中产生大量泡沫 , 用水蒸汽蒸馏法未
能提得挥发油 ,改用乙醚提取 ,再将乙醚提取
物进行水蒸汽蒸馏 ,得到挥发油 。
实验部分
1
.
1 提取
川续断于 19 91 年 8 月采 自湖北长阳 (湖
北长阳药品检验所汪学胜同志进行原植物鉴
定 ) ,将根剪碎 , 称取 50 9 , 置索氏提取器中以
乙醚连续回流提取 6 h , 回收乙醚 , 将数次乙
醚提取物加蒸馏水在磨口挥发油测定器中进
行水蒸汽蒸馏 ,经 6 h 后油量不再增加为止 ,
将所得挥发油经少量乙醚溶解 , 加适 量无水
硫酸钠脱水后过滤 , 滤液于低温水浴 中挥去
大部分乙醚 , 得含少量乙醚的挥发油 。
L Z 仅器及分析条件
l
·
2
.
1 G C / M S 条件 G C 一 1 4 A (岛津 ) 及
z A B

H (S 英国 v G 公司倒置双聚焦高分辨质
谱仪 ) , O v 1 01 弹性 石英毛细管柱 ( 25 m x
0
.
2 m m )
, 载气为高 纯氦气 , 柱前 压 1 k g /
c m ,
, 进样方式分流进样 (分流 比 10 : 1 ) ,进
样 口 温 度 2 5 0℃ , 柱 温 ` 5 0℃ ( 1 0 m i n )
3℃ / m in _ _ 、 、 , ` ,- 二二二二二` 卜 2 5 0
`℃ ( 4 0 m i n ) , 质谱分辨 率 1 0 0 0 ,
离子源温度 25 0 `C , 电离方式 lE , 电子能量 70
e v
,采用美国 N BS 数据库检索 。
1
.
2
.
2 G C / F T IR 条件 日本 S h im a d z u G C -
14 A 气相色谱仪 ; c 一 R 4 A 色谱数据处理机 。 美
国 N i e o le t 7 1 0 型红外光谱仪 ,带 G c / F T IR 接
口 , 分辨率 s e m 一 ` , N i e o l e t v a p o r P h a s e L ib r a r y
谱库 。 CB IP 熔 融键合毛细 管柱 ( 日本 hS i -
m a d z u
, 相 当于 S E一 3 0 ) , 长 2 5 m , 内径 0 . 5 3
m m
,膜厚 l 卜m , 柱 温程 序 升 温 为 3 0毛 ( 1 0
m i。 卜兰竺当 25 0℃ (至分析结束 ) , 汽化室温
度 29 0 ’C ,检测器 1F 0 , 温度 3 0 C , 不分流进
样 ,进样量 4 0 1 , 载气 N Z , 2 0 e m / s 。
2 结果与讨论
川续断挥发油的毛细管气相色谱 一质谱
总离子流图见图 1 。
挥发油的分析结果见表 1 。
采用 G c /M S 和 G C / FT IR 双联机分析方
法对川续断挥发油进行分析以提高鉴定的可
靠性 ,共鉴定出 41 种化合物 , 其中含量高的
组分为 e a r v o at n a e e t o n , 但未超过 1 0写 , 菇类
种类较少 , 而酚类化合物种类较多 。 在 41 种
化合物中 , 用 G C / M S 方法鉴定 出 29 种 , 用
G C / FT IR 方法鉴定出 12 种 , 有 10 种是用两
种方法鉴定的 。 此外 ,对 8 、 1 3 、 1 6 、 29 号峰经
标准样品保留指纹对照 。
收稿日期 19 94 一 02 一 21 国家自然科学基金资助项 目
4期 吴知行等 : 川续断中挥发油的分析 2 0 3
翩 ` . 尹 川续断挥发油对金黄色葡萄球菌有明显
的抑菌作用 , 动物试验表 明具有较好的生理
活性 ,将另行报道 。
T a b 1
.
C h e m i e a l e o rn Po s i t i o n o f e s s e n t i a l 0 11 o f 从声
~
5 a s eP 八诚囚
p e a k
N O

C o m P o u n d s
M e t h以」5 o f
i d e n t i f i兑 t i o n
C o n t e n t
%
4aeC.013衣rT2.0广 E t h y l P r o P i o n a t
e
o x ir a n e , 2

m e t h y l

3

P r o P y l一 t r a n s -
T o l u e n e
D i i s o b u t y l e t h e r / 1
,
2

D i b u t o x y e t h a n e
u 一 P i n e n e
卜 P i n e n e
2
,
3

H e P t a d i e n 一5
一 y n e
,
2 , 4
一 d im e t h y l
-
P h e n o l
2一 o x a b i e y e l o 2 2 2 oc
t a n e
,
l , 3
,
3一 t r im
e t h y卜
C y e lo h e x e n e , l

m e t h y l

4

( l

m e t h y l e t h e n y l )

( S )
-
P h e n o l , 2

m e t h y l
-
P h e n o l
,
3

m
e t h y 卜
P h e n o l
,
4

m
e t h y l
-
eB n
z e n e , l , 2 一 d im e t h o x y -
P h e n o l , 2
,
4

d im e t h y l
-
N a Ph t h a l e n e
3

C y e l o h e x e n

1一 0 1 4

m e t h y l

l

( 1

m
e t h y l e t h y一)一 ( ,亡) -
1 , 3

B e n z e n e d io l , 4

e t h y l
-
3

C y e lo h e x e n e 一 l 一 m e t h a n o l , a
,
a , 4
一 t r im
e t h y l -
4一 D e e e y l r e s o r e i n o l
P h e n o l , 3
一 e t h y l一 5一 m e t h y卜
P h e n o l , 2
一 e t h y l 一 4一 r n e t h y l
-
P h e n o l , 4一 e t h y l 一 2一 r n e t h o x y -
P h e n o ]
,
4

a l ly l

2
一盯一e t h o x y -
4

C y e ] o P e n t e n e

1 , : 3
一 d i o n e 4

( 3
一 m e t h y卜 2 一 b u t e n y l ) -
B ie y e l o 2 2 2
o e t

2
一 e n e
2 `

H y d r o x y

4 `

m e t h o x y a ce t o P h
e n o n e
D i比 n z o f u r a n
Ph e n o l
,
2
, 6

b i s ( l
,
l 一 d im
e t h y l e t h y l )

4
一m e t h y l -
Ph e n o l
,
2
,
4
,
6

t r i 一 t

b u t y l -
gH

F l u o r e n e
T r id e e a n e , 3
一 e t h y l
-
伽 r v o扭 n a e e t o n
H e P t a d e e a n e
P h e n a n t h r e n e
6
,
9

O e t a d e ca d i y n o i e a e id m
e t h y l e s t e r
5日, 8日, 9日H , 10 a 一aL db 一 1 4一 e n e , 8 , 1 3一 e即x y -
l , 3
,
6
, 1 0
一 e y e l o te t r a d e ca
t e t r ae n
e ,
3
, 7 , 1 1一 t r im e t h y l 一 14

( 1
一 m e t h y l e t h y l )
-
习一 ( E , Z , E , E ) -
P h e n a n t h r e n e , l , 2
.
3
,
4
,
4 A
,
9
,
10
,
10 A

oc
t a h y d r o 一 1
,
l , 4A
一 t r im e t h y l

7

( l
-
m e t h y健e t h y l ) 一 , ( 4 铭一 t ra n s ) -
9
, 12

o e t a d e e a d i e n o j e a e id ( Z
, Z )
-
2
一 N a Ph t h a l e n a m jn e
, N 一 Ph e n y l -
l R
M 5
` R
)
I R J
M S I R
l R
M 5
不r a eC
I T改 `光
八Un.4
、|丈
!
IR
M S
M S
QónJ
栩口尸
l R
M S IR
M S IR
M S
州 5 I R
M S I R
M S
M S
M S I R
I R
M S I R
M S
卜1 5 I R
I R
M S
I R
l R
M S
M S I R
l R
M S
M S
l R
M S
M S I R
M S
M S
M S
M S
2
.
2 9
3
.
9 8
1 4 7
1
.
7 3
T ar eC
2
.
3 4

r蓄
乃乙n只à00叮山O目`q口叹OJQéIJn石n空UC
.…lln八U1ùn`,妇
电 . 曰尸口
5
.
4 6
.83…86OnùUO八U
1
.
4 3
10234巧678956748
M S
h 1s
401
2 0 4中 国 药 科 大 学 学 报 5 2卷
1 0 0
3 4
、聋洗 扩晶
r一一一一 , - ~ 一- - - r - es 一 月 - r - - - ~ ~ e ~ 尸~ ~ ~ ~ ~
114 0 15 00 19 00
4 5 : 0 2 5 9 : 09 1: } 0 : 54
F i s 1
.
D i a即 a m o f t o t a l i o n e u r r e n t o f 韶 se n t ia l 0 11 o f 从脚邵助 口3娜娜幽`
参 考 文 献
《全国中草药汇编》编写组 . 全 国中草药汇编 : 上册 . 北 3
京 : 人 民卫生出版社 , 1 9 7 5 . 1 34 ~ 1 3 5
H e l l e r S R , M i l n o G w A
. 召尸月/刀矛月 刀。邵 召产沈】£六以及功 l 技 I翻 .
W a s h i n g ot n
: U S G o ve r n m e n t P r i n t i n g o f f ice
,
19 7 8
S te n h a g e n E , A br ah a m s o n S
,
M e l a f f
e r t y F W
. 欣乒曲即 of
材饭粥 习州介以 公吸 刁. N e w y o r k : J曲 n w sl e y & S o n s . 1 9 7 4
A n ia iys
s o f E s s e n t i a l 0 11 o f 众P s a e u s a s P e r o 记e s
W
u Z h i x i n g
,
Z h o u S h e n g h u i
,
Y a n g S h a n g ju n
珑卿亡州巴毗 of hP 娜OC脚饥汾y , 石凭翻以 月油 .了翻双娜以耐 确vler 威y , 入乞花J峋 2 1 0 0 09
F o u r t y
一 o n e e o m p o u n d s w e r
e
i d e n t i且e d r r o m t h e e se n t i a l 0 11 o f 从洲如 Q绍 。名卿口赫留 b y G C /M S a n d G C /
F T I R m e t h od s
.
nI 诫 r o a n t iab e te r i a l er s t Pr o v e d t h a t th i s e s s e n tia l 0 11 h a d m a r k e d e f f e e t a g a i n s t S at 神娜任
〔芜趁:。绍 a 左子白绍 a n d a n im a l e x P e r im e n ts s h o w e d t h a t it h a d d e f i n i t e Ph a r m a e o lo g i e a l a e t i v i t y ·
K e y w o dr s 众 ,叙侧 s 韶卿口此邵 ; E S e n ti a l 0 11 ; G C /M S ; G C / F T IR