免费文献传递   相关文献

Ranunculus ailaoshanicus W. T. Wang, a new species of Ranunculaceae from Yunnan, China

中国云南毛茛科毛茛属一新种——哀牢山毛茛



全 文 :植 物 分 类 学 报 45 (3): 293–295(2007) doi:10.1360/aps06192
Acta Phytotaxonomica Sinica http://www.plantsystematics.com
———————————
2006-11-30收稿, 2007-03-21收修改稿。
中国云南毛茛科毛茛属一新种——哀牢山毛茛
王文采
(系统与进化植物学国家重点实验室, 中国科学院植物研究所 北京 100093)
Ranunculus ailaoshanicus W. T. Wang, a new species of
Ranunculaceae from Yunnan, China
WANG Wen-Tsai
(State Key Laboratory of Systematic and Evolutionary Botany, Institute of Botany, the Chinese Academy of Sciences,
Beijing 100093, China)
Abstract Ranunculus ailaoshanicus W. T. Wang, a new species of the Ranunculaceae from
Yunnan, China, is described and illustrated. This species in habit shows striking resemblance
to Ranunculus dongrergensis Hand.-Mazz., and differs from the latter in its lower leafless
scapes, smaller flowers, and smaller, oblong-elliptic petals with obscure nerves. In R.
dongrergensis, the stems are 5–15 cm tall and bear cauline leaves, the flowers are larger,
1–1.8 cm in diam., and the petals are larger, obovate in outline, 4–9 mm long, 2.2–7 mm
broad, and nervose.
Key words Ranunculus, Ranunculus ailaoshanicus, Ranunculaceae, new species, Yunnan,
China.
摘要 描述了中国云南毛茛科Ranunculaceae一新种——哀牢山毛茛Ranunculus ailaoshanicus W. T.
Wang。此种在体态上与圆裂毛茛R. dongrergensis Hand.-Mazz.极为相似, 但以茎较低矮, 无叶, 花较小,
花瓣较小, 长圆状椭圆形, 脉不明显而相区别。
关键词 毛茛属; 哀牢山毛茛; 毛茛科; 新种; 云南; 中国

作者于2006年10月在中国科学院植物研究所标本馆鉴定一批毛茛科Ranunculaceae
标本过程中发现采自云南哀牢山的一号毛茛属Ranunculus L.植物标本, 其体态与圆裂毛
茛R. dongrergensis Hand.-Mazz.极为相似, 但在茎、花等方面与圆裂毛茛有明显区别, 经
查阅有关文献(Handel-Mazzetti, 1939; 刘亮, 1980; 王文采, 1995; Wang & Gilbert, 2001)
后, 确定此植物乃一新种, 现在本文发表。
哀牢山毛茛(美丽毛茛组) 图1
Ranunculus ailaoshanicus W. T. Wang (sect. Ranunculus), sp. nov. Fig. 1
Habitu species nova haec est simillima R. dongrergensi Hand.-Mazz., qui caulibus 5−15
cm altis foliatis, foliis omnibus basalibus, floribus majoribus 1−1.8 cm in diam., petalis
majoribus obovatis 4−9 mm longis 2.2−7 mm latis nervosis facile differt.
Herba perennis parva, radice fibrosa. Scapi singuli vel bini, 1−5 cm alti, superne vel
prope apicem adpresse puberuli. Folia simplicia, 8−20 omnia basalia, longe petiolata; laminae
herbaceae, reniformes vel late ovatae, 0.6−1.7 cm longae, 0.8−2 cm latae, apice rotundatae vel
obtusae, basi cordatae, subcordatae vel subtruncatae, margine integrae, vulgo 5-lobulatae,
lobulis apice rotundatae vel obtusae, utrinque glabrae, nervis basalibus (3−)5 inconspicuis;
植 物 分 类 学 报 45卷 294


图1 哀牢山毛茛 A, B, 二植株全形; C, 萼片; D, 花瓣; E, 雄蕊; F, 心皮。(孙英宝根据杨国平386号标本绘)
Fig. 1. Ranunculus ailaoshanicus W. T. Wang. A, B, habit; C, sepal; D, petal; E, stamen; F, carpel. Drawn by Y. B. Sun
from G. P. Yang 386.

petioli 0.8−4.4 cm longi, basi levissime dilatati, interdum angustissime vaginati, glabri, raro ad
marginem vaginae sparse longe ciliati. Flos ad apicem scapi solitarius, 7−9 mm in diam.;
receptaculum glabrum; sepala 5, persistentia (?), oblonga, circ. 3.5 mm longa, 1.8 mm lata,
apice truncato-rotundata, glabra, trinervia; petala 5, caduca, lutea, oblongo-obovata, circ. 3.8
mm longa, 2.5 mm lata, apice rotundata, glabra, nervis obscuris, foveolis nectariferis minutis;
stamina circ. 10, 1.8−3.2 mm longa, glabra, filamentis linearibus 0.6−1.6 mm longis, antheris
late oblongis vel oblongo-ovatis 0.8−1 mm longis; carpella circ. 12, 1.5 mm longa, glabra,
stylis subulatis circ. 0.7 mm longis post anthesin leviter elongatis et apice paulo hamatis.
多年生小草本, 具须根。花葶单条或成对, 高1−5 cm, 上部或近顶端被贴伏短柔毛。
叶为单叶, 8−20枚全部基生, 具长柄; 叶片草质, 肾形或宽卵形, 长0.6−1.7 cm, 宽0.8−2
cm, 顶端圆形或钝, 基部心形, 近心形或近截形, 边缘全缘, 常五浅裂, 小浅裂片顶端圆
形或钝, 两面无毛, 基出脉(3−)5条, 不明显; 叶柄长0.8−4.4 cm, 基部稍扩展, 有时具极
狭鞘, 无毛或在鞘边缘疏被长缘毛。花单生花葶顶端, 直径7−9 mm; 花托无毛; 萼片5,
宿存(?), 长圆形, 长约3.5 mm, 宽1.8 mm, 顶端截状圆形, 无毛, 有3条脉; 花瓣5, 早落,
黄色, 长圆状倒卵形, 长约3.8 mm, 宽2.5 mm, 顶端圆形, 无毛, 脉不明显, 蜜槽小; 雄
蕊约10, 长1.8−3.2 mm, 无毛, 花丝条形, 长0.6−1.6 mm, 花药宽长圆形或长圆状卵形,
长0.8−1 mm; 心皮约12, 长1.5 mm, 无毛, 花柱钻形, 长约0.7 mm, 花期之后稍伸长, 顶
端钩状。
China. Yunnan (云南): Jingdong (景东), Ailao Shan (哀牢山), Xujiaba (徐家坝), alt.
3期 王文采: 中国云南毛茛科毛茛属一新种——哀牢山毛茛 295
2400 m, flowers yellow, 2004-03-21, G. P. Yang (杨国平) 386 (holotype, PE; isotype, PE).
此种在体态上与圆裂毛茛R. dongrergensis Hand.-Mazz.极为相似, 但以茎无叶, 较低
矮, 叶全部基生, 花较小, 直径7−9 mm, 花瓣较小, 长圆状椭圆形, 长约3.8 mm, 宽2.5
mm, 脉不明显而与后者相区别; 在圆裂毛茛, 茎较高, 高5−15 cm, 有茎生叶, 花较大,
直径1−1.8 cm, 花瓣较大, 倒卵形, 长4−9 mm, 宽2.1−7 mm, 有多条脉。此哀牢山特有种
的发现使我国毛茛属的种数增至126种, 使我国该属美丽毛茛组sect. Ranunculus的种数
增至82种(见上引文献)。
致谢 感谢孙英宝先生为本文绘图。
参 考 文 献
Handel-Mazzetti H. 1939. Plantae Sinenses a Dre H. Smith annis 1921−1922, 1924 et 1934 lectae. XXXIII.
Acta Horti Gotoburgensis 13: 37−219.
Liu L (刘亮). 1980. Ranunculus L. In: Flora Reipublicae Popularis Sinicae (中国植物志). Beijing: Science
Press. 28: 255−331.
Tamura M. 1995. Ranunculus L. In: Hiepko P ed. Die Natürlichen Pflanzenfamilien. Zwei. Aufl. Berlin:
Duncker & Humblot. 17a (4): 412−435.
Wang W-T (王文采). 1995. A revision of the genus Ranunculus in China. Bulletin of Botanical Research (植
物研究) 15: 137−180, 275−329.
Wang W-T (王文采), Gilbert M G. 2001. Ranunculus. In: Wu C-Y (吴征镒), Raven P H eds. Flora of China.
Beijing: Science Press; St. Louis: Missouri Botanical Garden. 6: 391−431.