免费文献传递   相关文献

A new species of genus Cycas from China

我国苏铁属一新种



全 文 :第 24卷 第 4 期             植   物   研   究 2004 年 10月
Vol.24 No.4            BULLETIN OF BOTANICAL RESEARCH Oct.,  2004
第一作者简介:符国瑷(1934—),男 ,高级工程师 ,长期从事热带植物 、木材以及植被分类学研究工作。
收稿日期:2004-02-27
我国苏铁属一新种
符国瑷
(海南省林业局森林植物标本室 , 海口 570203)
摘 要 我国苏铁属(苏铁种)一新种 ,即念珠苏铁 。
关键词 苏铁属;念珠苏铁;中国;新种
A new species of genus Cycas from China
FU Guo-Ai
(Forestry Harbarium of Forestry of Hainan Province , Haikou  570203)
Abstract A new species of the genus Cycas Linn.(Cycadaceae)Cycas lingshuigensisG.A.Fu from Hainan
Island is described.
Key words Cycas;C.lingshuigensis G.A.Fu;China;new species
念珠苏铁(环纹苏铁)新种 图 1
Cycas lingshuigensis G.A.Fu sp.nov.TYPE:
China(中国), Hainan(海南), Lingshui (陵水), hill
mixed forest , alt.500 ~ 600 m , 26-≫-2002 , G.A.Fu
(符国瑷)10809(holotype , female cone HFB1)Fig.1
Species C.taiwaniana Carruth.Proxima , sed
trunco circinato valde manifesto , macrosporophylla seg-
mento terminal angustc-triangularis , Seminibus ma-
joribus , usque ad 4.0 ~ 4.8 cm diam.et apicem non
mucronata manifesto differt.
Truncus circinatus valde manifestus , 2.5 ~ 5.6 m
altus et 20 ~ 32 cm in diam.Folia pinnata usque ad
2.7 m longa et 30 ~ 50 cm lata.Petiolis 40-56 cm
longis , utrinque 28 ~ 30-spinosis , spinis c.3 mm
longis;foliola utrinque 92 ~ 97 , coriacea , linearis , 20
~ 40(~ 48)cm longa , 9 ~ 13 mm lata , apice attenua-
ta , basi angustata et leriter decurrentia , glabra , margine
plata vel leviter revoluta , costa media utrinque elevata ,
supra virida , nitida , subtus virescens , glabra.
Macrosporophylla c.13 cm longa , lamina stenilis late o-
vata vel flabelli-formis , c.9 cm longa et c.6.5 lata ,
margine profunde pectinato-pinnatifida , segmentis later-
alibus utrinque 18 ~ 20 basi utrinque dense brunneo-ve-
lutinis ,2.8 ~ 3.8 cm longis , segmeto terminal angusto-
triangularis c.2 cm longo , margine prope integerrinum
utrinque glaberrimum , semina elliptica vel subrotunda ,
usque ad 4 ~ 4.8 cm in diam , fulva in sicco.Semi-
nifer:Nov.~ Dec.
Hainan(海南):Lingshui (陵水), hill mixed for-
est , alt 500 ~ 600 m , 26-≫-2002 , G.A.Fu(符国瑷)
10809(Femal cone , HFB);G.A.Fu 10813 (male
cone , HFB);G.A.Fu 10814(male cone , HFB).
本种与台湾苏铁(C.taiwaniana Carruth.)相
似 ,但本种树干环纹状或串珠状十分明显;种子较
大 ,直径达 4.~ 4.8 cm ,顶端不具小尖头;大孢子
叶顶端裂片狭三角形等特征 ,明显不同 ,容易区别 。
树干环纹状或念珠状十分明显;高2.5 ~
5.6 m ,直径 20 ~ 32 cm;羽状叶长达2.7 m ,宽达 30
~ 50 cm ,叶柄长约56 cm ,基部无毛 ,两侧有刺 28 ~
30枚 ,刺长约3 mm;羽状小叶通常每边 92 ~ 97片 ,
线形 ,革质 ,长 20 ~ 40(~ 48)cm ,宽 9 ~ 13 mm ,先
端渐狭 ,基部渐狭而稍下延 ,无毛 ,边缘平坦或略反
卷 ,两面中脉隆起 ,上面绿色 ,有光泽 ,下面淡绿色 ,
无毛 。大孢子叶顶端不育部分宽卵形或扇形 ,长约
9 cm ,宽约6.5 cm ,在基部 ,两面密被黄褐色绒毛 ,
边缘深裂 ,每边有裂片 18 ~ 20枚 ,线状披针形 ,长
2.8 ~ 3.8 cm;顶裂片狭三角形 ,长约2 cm ,边近全
缘 ,两面完全无毛 。种子椭圆形或近圆形 ,直径达
4 ~ 4.8 cm ,成熟时黄褐色 ,成熟期 11 ~ 12月。
本种野生于海南省陵水县吊罗山竹木混交林
中 ,海拔 500 ~ 600 m;伴生植物除山骨罗竹(Schi-
zostachyum hainanense)外 , 还有竹叶松(Podocarpus
neriifolius),海南暗罗(Polyalthia laui),蝴蝶树(Heri-
tiera Parvifolia),海南柿(Diospyros hainanensis),鸡屎
树(Lasianthus cyanocarpus),刺轴榈(Licuala Spinosa)
等乔灌木混生;所在林分属低山至中山竹木混交雨
林类型。
HFB=海南省林业局森林植物标本室
致谢 本文外业调查蒙林广业 、文波等同志参加 ,尤其
是林广业还亲自拍摄念珠苏铁雄球花照片 , 在此一并谨致
谢忱。
图 1 念珠苏铁 1.大孢子叶(背面);2.植株;3.叶;4.叶基部 (王其兴 绘)
Fig.1 Cycas lingshuigensis G.A.Fu
1.Dry macrosporophylla(dorsal);2.Plant;3.leaf;4.basal of leaf (Drawn by WANG Qi-Xing)
388       植  物  研  究                  24 卷