免费文献传递   相关文献

CLASSIFICATION OF PHENOPHASE COMBINATION OF WOODY PLANTS——A Case Study of Cultivated Plants in the Beijing Botanical Garden

木本植物物候相组合分类研究——以北京市植物园栽培树种为例


木本植物物候相的更替鲜明地显示出自然景观外貌及其色彩的季节变化,成为园林设计中不容忽视的重要因素。在植物造景工作中,恰当地运用木本植物的物候相变化及其组合特征进行配植,可以增添空间构图的韵律,显示时间演变的节奏,协调不同时段之间景观季相的匹配关系,从而表现景观的时间与空间之美。为此,本文利用多年的物候观测资料,依据木本植物的展叶、开花、叶变色和落叶等物候相出现日期的早晚,对北京市植物园的70余种木本植物进行了物候相组合分类的研究。这一工作为比较客观地评价一个地区各种园林木本植物季相的观赏价值,认识其存在的主要问题,从物候学角度对造园木本植物材料进行类型划分,提供了一种有效的方法。

In this paper, more than 70 species of cultivated woody plants in the Bejing Botanical Garden have been classified according to the combination characteristics of occurrence dates of different phenophases including leaf emergence and leaf coloration, leaf emergence and all leaf shedding, leaf coloration and all leaf shedding, and first flowering and leaf emergence. This kind of plant classification has provided an useful procedure for objectively evaluating ornamental values of different woody plants in respect of the seasonal aspect. By selecting woody plants with specific phenophase combinations in the plant landscape making, the spatial and temporal rhythm of a landscape can be strengthened and the dynamic relationship between various seasonal aspects in the landscape can be harmonised, so that the aesthetic perception will be fully demonstrated.


全 文 : 收稿日期 }t||y p tu p ts ∀
基金项目 }国家自然科学基金资助项目kw|zztszyl和国家教委留学回国人员科研资助费资助项目 ∀
第 vy卷 第 u期u s s s年 v 月
林 业 科 学
≥≤Œ∞‘׌„ ≥Œ∂ „∞ ≥Œ‘Œ≤ „∞
∂ ²¯1vy o ‘²1u
¤µqou s s s
木本植物物候相组合分类研究
) ) ) 以北京市植物园栽培树种为例
杨国栋
k首都师范大学地理系 北京 tsssvzl
陈效逑
k北京大学城市与环境学系 北京 tss{ztl
摘 要 } 木本植物物候相的更替鲜明地显示出自然景观外貌及其色彩的季节变化 o成为园林设计中不容忽视
的重要因素 ∀在植物造景工作中 o恰当地运用木本植物的物候相变化及其组合特征进行配植 o可以增添空间构
图的韵律 o显示时间演变的节奏 o协调不同时段之间景观季相的匹配关系 o从而表现景观的时间与空间之美 ∀
为此 o本文利用多年的物候观测资料 o依据木本植物的展叶 !开花 !叶变色和落叶等物候相出现日期的早晚 o对
北京市植物园的 zs余种木本植物进行了物候相组合分类的研究 ∀这一工作为比较客观地评价一个地区各种
园林木本植物季相的观赏价值 o认识其存在的主要问题 o从物候学角度对造园木本植物材料进行类型划分 o提
供了一种有效的方法 ∀
关键词 } 物候相组合 o树木分类 o植物造景 o北京市植物园
ΧΛΑΣΣΙΦΙΧΑΤΙΟΝ ΟΦ ΠΗΕΝΟΠΗΑΣΕ ΧΟΜΒΙΝΑΤΙΟΝ ΟΦ ΩΟΟ∆Ψ ΠΛΑΝΤΣ
) ) ) Α Χασε Στυδψ οφ Χυλτιϖατεδ Πλαντσιν τηε Βειϕινγ Βοτανιχαλ Γαρδεν
≠¤±ªª∏²§²±ª
( ∆επαρτµεντ οφ Γεογραπηψ, Χαπιταλ Νορµ αλ Υνιϖερσιτψ Βειϕινγtsssvz)
≤«¨ ± ÷¬¤²´ ¬∏
( ∆επαρτµεντ οφ Υρβαν ανδ Ενϖιρον µενταλ Σχιενχεσ, Πεκινγ Υνιϖερσιτψ Βειϕινγtss{zt)
Αβστραχτ : Œ±·«¬¶³¤³¨µo°²µ¨ ·«¤±zs ¶³¨¦¬¨¶²©¦∏¯·¬√¤·¨§º²²§¼ ³¯¤±·¶¬±·«¨ …¨ ­¬±ª…²·¤±¬¦¤¯ Š¤µ§¨± «¤√¨¥¨ ±¨
¦¯¤¶¶¬©¬¨§¤¦¦²µ§¬±ª·²·«¨ ¦²°¥¬±¤·¬²± ¦«¤µ¤¦·¨µ¬¶·¬¦¶²©²¦¦∏µµ¨±¦¨ §¤·¨¶²©§¬©©¨ µ¨±·³«¨ ±²³«¤¶¨¶¬±¦¯∏§¬±ª¯¨ ¤© 2¨
° µ¨ª¨ ±¦¨ ¤±§¯¨ ¤©¦²¯²µ¤·¬²±o¯¨ ¤© °¨ µ¨ª¨ ±¦¨ ¤±§¤¯¯¯¨ ¤©¶«¨ §§¬±ªo¯¨ ¤©¦²¯²µ¤·¬²± ¤±§¤¯¯¯¨ ¤©¶«¨ §§¬±ªo¤±§©¬µ¶·
©¯²º µ¨¬±ª¤±§¯¨ ¤© °¨ µ¨ª¨ ±¦¨ q׫¬¶®¬±§²©³¯¤±·¦¯¤¶¶¬©¬¦¤·¬²± «¤¶³µ²√¬§¨§¤±∏¶¨©∏¯ ³µ²¦¨§∏µ¨ ©²µ²¥­¨¦·¬√¨¯¼ √¨¤¯∏2
¤·¬±ª²µ±¤° ±¨·¤¯ √¤¯∏¨¶²©§¬©©¨ µ¨±·º²²§¼ ³¯¤±·¶¬± µ¨¶³¨¦·²©·«¨ ¶¨¤¶²±¤¯ ¤¶³¨¦·q…¼ ¶¨¯¨ ¦·¬±ª º²²§¼ ³¯¤±·¶º¬·«
¶³¨¦¬©¬¦³«¨ ±²³«¤¶¨ ¦²°¥¬±¤·¬²±¶¬±·«¨ ³¯¤±·¯¤±§¶¦¤³¨ °¤®¬±ªo·«¨ ¶³¤·¬¤¯ ¤±§·¨°³²µ¤¯ µ«¼·«° ²©¤ ¤¯±§¶¦¤³¨ ¦¤±
¥¨ ¶·µ¨±ª·«¨ ±¨ §¤±§·«¨ §¼±¤°¬¦µ¨ ¤¯·¬²±¶«¬³¥¨·º¨¨ ± √¤µ¬²∏¶¶¨¤¶²±¤¯ ¤¶³¨¦·¶¬±·«¨ ¤¯±§¶¦¤³¨ ¦¤± ¥¨ «¤µ°²±¬¶¨§o
¶²·«¤··«¨ ¤¨¶·«¨·¬¦³¨µ¦¨³·¬²± º¬¯¯ ¥¨ ©∏¯¯ ¼ §¨ °²±¶·µ¤·¨§q
Κεψ ωορδσ: °«¨ ±²³«¤¶¨ ¦²°¥¬±¤·¬²±o ≤ ¤¯¶¶¬©¬¦¤·¬²± ²© º²²§¼ ³¯¤±·¶o °¯ ¤±·¯¤±§¶¦¤³¨ °¤®¬±ªo …¨ ¬­¬±ª …²·¤±¬¦¤¯
Š¤µ§¨±
植物造景就是应用乔木 !灌木 !藤本及草本植物来创造景观k苏雪痕 ot||wl ∀在进行植物造景时 o
木本植物具有特殊重要的意义 ∀除了可以利用木本植物的形体 !线条 !色彩 !质地等观赏特性进行立体
的空间造型设计之外 o如果能进一步运用它们的物候相如萌芽 !展叶 !开花 !果熟 !叶秋季变色和落叶等
随季节变化的观赏特性进行设计 o则更可挖掘植物景观的时序之美 ∀因此 o木本植物物候相被认为是
造园植物的重要性状之一k新田伸三 ot|{ul ∀在植物造景设计与研究中 o通常以树木某一方面的观赏
特性 o将其区分为观花 !观叶 !观果树种等k陈 植 ot|{w ~余树勋 ot|{zl o并列出树木的萌芽 !展叶 !开
花 !结果 !叶变色和落叶的平均日期 o以备参考k新田伸三 ot|{u ~龚高法 ot|{|l ∀着眼于单一的物候相
来配植植物 o固然可以形成一时的美好景象 o然而 o随着季节的推移 o这种植物配植在全年内的总体观
赏效果上是否仍然是一种美的组合 o则无法予以确定 ∀为了创造出不同季节植物景观的最佳配置 o提
高植物造景的美学与生态价值 o有必要考虑多种植物物候相发生时间的早迟及其重叠与匹配关系 o这
就需要进行树木物候相组合分类的研究 ∀
北京是著名的历史文化名城 o园林植物造景工作具有优良的传统和深厚的美学积淀 ∀经过近几十
年的园林建设和改造 o常见园林植物种类已达到 uss余种 o其中大多数为华北地区暖温带的针阔叶树
种 o它们的季相变化十分鲜明 o为研究木本植物的物候相组合分类提供了有利条件 ∀为了探索北京地
区植物景观物候相演变的特征 o作者于 zs年代末开始在卧佛寺北京市植物园内 o对 {s余种乔灌木进
行了系统的物候观测 o这些树种可以看作是北京地区园林植物种类的一个有代表性的样本 ∀利用这些
实测资料进行园林木本植物的物候相组合分类研究 o将为评价北京地区园林植物景观的季相观赏功
能 o认识其存在的主要问题 o指导今后的植物造景和城乡绿化工作提供科学的依据 ∀人类居住和休憩
的环境 o不仅需要绿化 o尤其需要美化 o二者是统一的 ∀因此 o这种基于物候相组合特征对木本植物进
行的分类研究 o亦是对植物审美资源深度开发的一种探索 ∀
t 树木物候相的划分
为了对木本植物进行物候相组合分类 o首先需要对木本植物物候相予以划分 o并确定其持续的时
间 ∀从宏观上看 o木本植物的物候相变化 o以北京地区的落叶种类而言 o可以区分为以下几个时段 }
ktl萌动期 }从芽开始膨大物候相出现之日起至展叶始物候相出现之日止 ∀
kul绿色期 }从展叶始物候相出现之日起至叶始变秋色物候相出现之日止 ∀
kvl秋色期 }从叶始变秋色物候相出现之日起至落叶物候相终了之日止 ∀
kwl叶幕期 }从绿色期开始至秋色期结束 ∀
kxl休眠期 }从落叶物候相终了之日起至翌年芽开始膨大物候相出现之日止 ∀
kyl花 期 }从始花物候相出现之日起至花末物候相出现之日止 ∀就落叶阔叶种类而言 o按照其开
花和展叶的先后顺序 o可以区分为先花后叶 !先叶后花 !以及花叶同时等不同的类型 ∀其中除了先花 后
叶的种类 o如山桃k Πρυνυσ δαϖιδιανα) !杏树( Πρυνυσ αρµενιαχα) !玉兰( Μαγνολια δενυδαταl等之外 o其
余两种类型的花期都重叠在绿色期中 ∀
kzl果 期 }从幼果初现物候相开始之日起至果实成熟脱落物候相终了之日止 ∀
以上 z种物候相持续期之中 o萌动期和休眠期在远观的视觉效果上 o没有多少差别 ∀大部分园林
木本植物的果期也都重叠在绿色期和秋色期之中 o观赏效果不甚明显 o只有少数种类的果实表现出独
特的景象 o如金银木k Λονιχερα µ ααχκιι) !柿树( ∆ιοσπψροσ κακι) !紫珠( Χαλλιχαρπα διχηοτοµ α) !多花蔷薇
( Ροσα µ υλτιφλορα) !月季花( Ροσα χηινενσισ)等 ∀因此 o树木物候相组合分类 o主要以展叶始期 !叶始变秋
色期 !落叶末期和开花始期等物候发生日期资料为依据 ∀
u 木本植物的物候相组合分类
211 资料与方法
本项研究所用资料取自 t|z| ∗ t|{v年笔者在卧佛寺北京市植物园的植物物候观测记录 ∀由于常
绿针叶树种物候相的观赏功能比较单纯 o故在统计分析时 o予以略去 ∀这样 o本文用于进行物候相组合
分类的树木共 zs余种 ∀
为了客观地评价在这个由 zs余种树木组成的园林植物群体中 o某种树木物候相发生的早迟 o就需
要确定划分早 !中 !晚类型的标准 ∀具体的作法是 o首先分别计算各种树木某一种物候相k如展叶始期l
的平均发生日期 ~然后按候kx天为 t候 ot年可分为 zv候l统计这些平均日期的出现频率 o并绘制累积
频率曲线 ~最后以累积频率 [ ux h !ux1t h ∗ zw1| h和 ∴zx h的出现日期 o作为划分该种物候相早 !中 !
sw 林 业 科 学 vy卷
晚类型的时间界限 ∀对于展叶始 !叶始变秋色和落叶末 v个物候相来说 o其划分结果见表 t !表 u和表
v ∀
对于园林木本植物的花期 o本文根据北京地区物候季节的划分k杨国栋等 ot|{sl o将刺槐k Ροβινια
πσευδοαχαχιαl始花之前开花的木本植物列为春花树种 ~而在其后开花的木本植物 o包括刺槐 o列为夏花
树种 ∀对春花和夏花树种 o再分别按其开花始期的不同 o划分为早 !中 !晚 v种类型k见表 wl ∀
这里需要说明的是 o由于目前北京常见园林木本植物的夏花各类还比较贫乏 o它们始花期早 !中 !
晚类型时间界限的确定 o若按照累积频率 ux h和 zx h的标准 o在统计上没有意义 ∀所以本文参考对北
京地区物候季节的划分结果k杨国栋等 ot|{sl和北京玉渊潭 ) ) ) 花园村一带物候现象逐候发生频率曲
线图k杨国栋等 ot||xl o予以大致的确定 ∀待将来获得了比较丰富的资料时 o再作进一步的研究 ∀
212 分类结果
依据上述划分物候相出现早 !中 !晚类型的标准 o分别以展叶始与叶始变秋色 !展叶始与落叶末 !叶
始变秋色与落叶末及展叶始与始花 w种物候相的组合 o对所观测 zs余种园林木本植物进行了分类 ∀
表 1 展叶始与叶始变秋色的物候相组合k绿色期l分类结果
Ταβ .1 Χλασσιφιχατιον οφ πηενοπηασε χοµ βινατιον βασεδ ον τηε δατε οφλεαφ εµεργενχε ανδ λεαφ χολορατιον
物候相类型
×¼³¨ ²©³«¨ ±²³«¤¶¨¶
展叶始 p早
k Φw月 x日l
∞¤µ¯¼ ·¼³¨ ²©¯¨ ¤©
¨° µ¨ª¨ ±¦¨
k ¤¨µ¯¬¨µ·«¤± „³µqxl
展叶始 p中
kw月 y日 ∗ tz日l
¬§§¯¨·¼³¨ ²©¯¨ ¤©¨° µ¨ª¨ ±¦¨
k©µ²° „³µqy ·² „³µqtzl
展叶始 p晚
k Ε w月 t{日l
¤·¨ ·¼³¨ ²©¯¨ ¤©¨° µ¨ª¨ ±¦¨
k¯ ¤·¨µ·«¤± „³µqt{l
总种数
≥∏° ²©
¶³¨¦¬¨¶
叶始变秋色 p早
kΦ|月 ux日l
∞¤µ¯¼·¼³¨ ²©¯¨¤©
¦²¯²µ¤·¬²±
k¨ ¤µ¯¬¨µ·«¤± ≥¨ ³quxl
丝 棉 木 ( Ευονψµυσ
βυνγεανυσ)
枫杨(Πτεροχαρψα στενοπτερα) ,白桦( Βε2
τυλα πλατψπηψλλα) ,美国梧桐( Πλατανυσ
οχχιδενταλισ) ,白梨(Πψρυσ βρετσχηνειδερ2
ι) ,火炬树( Ρηυσ τψππηινα) ,小叶椴
( Τιλια µονγολιχα) ,洋白蜡( Φραξινυσ
πεννσψλϖανιχα √¤µ. συβιντεγερριµα) ,楸
树(Χαταλπα βυνγει)
木槿 ( Ηιβισχυσ σψριαχυσ) , 黄 金 树
(Χαταλπασπεχιοσα)
tt
叶始变秋色 p中
k|月 uy日 ∗ ts月 tu日l
¬§§¯¨·¼³¨ ²©¯¨¤©
¦²¯²µ¤·¬²±
k©µ²° ≥¨ ³quy·² ’¦·qtul
华北落叶松 k Λαριξ
πρινχιπισ2ρυππρεχητιι ) ,
珍珠梅( Σορβαρια κιρ2
ιλοωιι) ,玫瑰( Ροσα ρυ2
γοσα) , 重 瓣 榆 叶 梅
( Πρυνυσ τριλοβα φ .
Πλενα) ,紫丁香 ( Σψ2
ρινγα οβλατα) ,白丁香
( Σψρινγα οβλατα √¤µ.
αφφινισ)
银杏(γινκγο βιλοβα) ,水杉( Μετασεθυοια
γλψπτοστροβοιδεσ ) , 加 杨 ( Ποπυλυσ
χαναδενσισ) ,银白杨(Ποπυλυσ αλβα) ,胡
桃 ( ϑυγλανσ ρεγια ) , 朴 ( Χελτισ
βυνγεανα) ,玉兰( Μαγνολια δενυδατα) ,
太平花(Πηιλαδελπηυσ πεκινενσισ) ,日本
晚樱(Πρυνυσσερρυλατα √¤µqλαννεσιανα
φ . ηατα2ζακυρα) ,刺槐( Ροβινια πσευ2
δοαχαχια) , 黄 檗 ( Πηελλοδενδρον α2
µυρενσε) ,黄栌( Χοτινυσ χογγψγρια √¤µ.
χινερεα) ,七叶树( Αεσχυλυσ χηινενσισ) ,
栾 ( Κοελρευτερια πανιχυλατα ) , 柿
( ∆ιοσπψροσ κακι) ,迎春花(ϑασµινυµ
νυδιφλορυµ)
板 栗 ( Χαστανεα µολλισσιµα) , 构 树
( Βρουσσονετια παπψριφερα) ,桑 ( Μορυσ
αλβα) ,红碧桃(Πρυνυσπερσιχαφ . ρυβρα2
πλενα) ,合欢( Αλβιζια ϕυλιβρισσιν) ,槐
(Σοπηορα ϕαπονιχα) ,紫穗槐( Αµορπηα
φρυτιχοσα) ,紫藤( Ωιστερια σινενσισ) ,文
冠果 ( Ξαντηοχερασ σορβιφολια) ,臭椿
(Αιλαντηυσ αλτισσιµα) ,枣(Ζιζιπηυσϕυ2
ϕυβα) ,梧桐( Φιρµιανα σιµπλεξ) ,紫薇
( Λαγερστροε µια ινδιχα ) , 毛 泡 桐
(Παυλοωνιατοµεντοσα)
vy
叶始变秋色 p晚
kΕts月 tv日l
¤·¨·¼³¨ ²©¯¨¤©
¦²¯²µ¤·¬²±
k¯¤·¨µ·«¤± ’¦·qtvl
旱 柳 k Σαλιξ µατσυ2
δανα), 垂 柳 ( Σαλιξ
βαβψλονιχα) , 龙 爪 柳
(Σαλιξ µατσυδανα √¤µq
τορτυοσα) ,西府海棠
( Μαλυσ µιχροµαλυσ) ,
黄刺玫( Ροσα ξαντηι2
να), 红 花 锦 鸡 儿
(Χαραγαναροσεα) ,暴马
丁香(Σψρινγα ρετιχυλα2
τα √¤µq µανδσηυριχα)
毛白杨( Ποπυλυσ τοµεντοσα) ,小叶杨
(Ποπυλυσσιµονιι) ,钻天杨(Ποπυλυσνι2
γρα √¤µ. ιταλιχα) ,榆( Υλµυσ πυµιλα) ,
蜡梅 ( Χηιµοναντηυσ πραεχοξ) ,苹果
( Μαλυσ πυµιλα) ,山桃(Πρυνυσ δαϖιδι2
ανα) ,杏( Πρυνυσ αρµενιαχα) ,杭子梢
(Χαµπψλοτροπισ µαχροχαρπα) ,沙枣( Ε2
λαεαγνυσ ανγυστιφολια) ,连翘( Φορσψτηια
συσπενσα)
紫荆(Χερχισ χηινενσισ) ,皂荚( Γλεδιτσια
σινενσισ) ,龙爪槐( Σοπηορα ϕαπονιχα φ .
πενδυλα) ,元宝槭( Αχερτρυνχατυµ) ,荆
条( ςιτεξ νεγυνδο √¤µq ηετεροπηψλλα)
uv
总种数
≥∏° ²©¶³¨¦¬¨¶
tw vx ut zs

tw u期 杨国栋等 }木本植物物候相组合分类研究
展叶始与叶始变秋色的物候相组合可以反映树木绿色期 o也即光合期开始与结束的早晚及其持续
时间的长短 ∀由表 t可以看出 o北京园林木本植物中 o绿色期最短的是木槿k Ηιβισχυσσψριαχυσ)和黄金
树( Χαταλπα σπεχιοσα) ,这 u种木本植物属于展叶始日期偏晚对应叶始变秋色日期偏早的绿色期类型 ,
其长度总共不到 tys天 ;而绿色期最长的种类包括旱柳( Σαλιξ µ ατσυδανα) !垂柳( Σαλιξ βαβψλονιχα) !龙
爪柳( Σαλιξ µ ατσυδανα √¤µq τορτυοσα) !西府海棠( Μαλυσ µιχροµ αλυσ) !黄刺玫( Ροσα ξαντηινα) !红花锦
鸡儿( Χαραγανα ροσεα)和暴马丁香( Σψρινγα ρετιχυλατα √¤µq µ ανδσηυριχα)等 o它们属于展叶始日期偏早
对应叶始变秋色日期偏晚的绿色期类型 o其长度可达 t|t天以上 ~其余树木的绿色期长度则介于其间 ∀
从各种绿色期类型中树木种数的分布来看 o以展叶始日期适中对应叶始变秋色日期适中的组合类型所
包含的种数最多 o占了总种数的 trx强 o其次是展叶始日期偏晚对应叶始变秋色日期适中的组合类型 o
其所包含的种数亦占了总种数的 trxk见表 tl ∀
表 2 展叶始与落叶末的物候相组合k叶幕期l分类结果
Ταβ .2 Χλασσιφιχατιον οφ πηενοπηασε χοµ βινατιον βασεδ ον τηε δατε οφλεαφ εµεργενχε ανδ αλλλεαφ σηεδδινγ
物候相类型
×¼³¨ ²©³«¨±²³«¤¶¨¶
展叶始 p早
kΦw月 x日l
∞¤µ¯¼·¼³¨ ²©¯¨¤©
°¨¨ µª¨±¦¨
k¨ ¤µ¯¬¨µ·«¤± „³µqxl
展叶始 p中
kw月 y日 ∗ tz日l
¬§§¯¨ ·¼³¨ ²©¯¨¤© °¨¨ µª¨±¦¨
k©µ²° „³µqy·² „³µqtzl
展叶始 p晚
kΕw月 t{日l
¤·¨·¼³¨ ²©¯¨¤© °¨¨ µª¨±¦¨
k¯¤·¨µ·«¤± „³µqt{l
总种数
≥∏° ²©
¶³¨¦¬¨¶
落叶末 p早
kΦtt月 t日l
∞¤µ¯¼·¼³¨ ²©¤¯¯ ¯¨¤©
¶«¨§§¬±ª
k¨ ¤µ¯¬¨µ·«¤± ‘²√qtl
白桦( Βετυλα πλατψπηψλλα) ,黄檗(Πηελ2
λοδενδρον αµυρενσε) ,小叶椴 ( Τιλια
µονγολιχα) ,柿( ∆ιοσπψροσ κακι) ,黑枣
( ∆ιοσπψροσ λοτυσ) ,洋白蜡 ( Φραξινυσ
πεννσψλϖανιχα √¤µq συβιντεγερριµα) ,楸
树(Χαταλπα βυνγει)
臭椿( Αιλαντηυσ αλτισσιµα) ,酸枣(Ζιζι2
πηυσϕυϕυβα √¤µqσπινοσα) ,紫薇(Λαγερ2
στροε µιαινδιχα) ,荆条( ςιτεξ νεγυνδο
√¤µ. ηετεροπηψλλα) ,黄金树 ( Χαταλπα
σπεχιοσα)
tu
落叶末 p中
ktt月 u日 ∗ tu日l
¬§§¯¨ ·¼³¨ ²©¤¯¯ ¯¨¤©
¶«¨§§¬±ª
k©µ²° ‘²√qu·² ‘²√qtul
华北落叶松 k Λαριξ
πρινχιπισ2ρυππρεχητιι ) ,
玫瑰( Ροσα ρυγοσα) ,重
瓣榆 叶 梅 ( Πρυνυσ
τριλοβα φ . πλενα) ,贴梗
海 棠 ( Χηαενοµελεσ
σπεχιοσα) , 暴 马 丁 香
( Σψρινγα ρετιχυλατα
√¤µq µανδσηυριχα) ,紫
丁香(Σψρινγα οβλατα) ,
白丁香(Σψρινγα οβλατα
√¤µ. αφφινισ)
银杏( Γινκγο βιλοβα) ,加杨( Ποπυλυσ
χαναδενσισ) ,银白杨(Ποπυλυσ αλβα) ,胡
桃 ( ϑυγλανσ ρεγια ) , 朴 ( Χελτισ
βυνγεανα) ,玉兰( Μαγνολια δενυδατα) ,
太平花(Πηιλαδελπηυσ πεκινενσισ) ,白梨
( Πψρυσ βρετσχηνειδερι) ,山桃 ( Πρυνυσ
δαϖιδιανα) ,杏(Πρυνυσ αρµενιαχα) ,日
本晚樱 ( Πρυνυσ σερρυλατα √¤µq λαν2
νεσιανα φ . ηατα2ζακυρα) ,黄栌( Χοτινυσ
χογγψγρια √¤µ. χινερεα) ,火炬树( Ρηυσ
τψπηινα) ,七叶树( Αεσχυλυσ χηινενσισ) ,
栾 ( Κοελρευτερια πανιχυλατα) , 连 翘
(Φορσψτηια συσπενσα) , 迎春花 ( ϑασ2
µινυµ νυδιφλορυµ)
板 栗 ( Χαστανεα µολλισσιµα) , 构 树
( Βρουσσονετια παπψριφερα) ,桑 ( Μορυσ
αλβα) ,红碧桃(Πρυνυσπερσιχαφ . ρυβρα2
πλενα) ,合欢( Αλβιζια ϕυλιβρισσιν) ,紫荆
( Χερχισ χηινενσισ) ,紫穗槐( Αµορπηα
φρυτιχοσα) ,紫藤( Ωιστερια σινενσισ) ,元
宝槭( Αχερ τρυνχατυµ) ,文冠果( Ξαν2
τηοχερασ σορβιφολια) ,枣( Ζιζιπηυσ ϕυϕυ2
βα) ,木槿( Ηιβισχυσσψριαχυσ)
vy
落叶末 p晚
kΕtt月 tv日l
¤·¨·¼³¨ ²©¤¯¯ ¯¨¤©
¶«¨§§¬±ª
k¯¤·¨µ·«¤± ‘²√qtvl
旱 柳 k Σαλιξ µατσυ2
δανα), 垂 柳 ( Σαλιξ
βαβψλονιχα) , 龙 爪 柳
(Σαλιξ µατσυδανα √¤µq
τορτυοσα) , 珍 珠 梅
(Σορβαριακιριλοωιι) ,西
府海棠( Μαλυσ µιχρο2
µαλυσ) ,黄刺玫( Ροσα
ξαντηινα) ,红花锦鸡儿
(Χαραγαναροσεα) ,丝棉
木 ( Ευονψµυσ βυν2
γεανυσ)
水杉( Μετασεθυοια γλψπτοστροβοιδεσ) ,毛
白杨 ( Ποπυλυσ τοµεντοσα) , 小叶杨
(Ποπυλυσσιµονιι) ,钻天杨(Ποπυλυσνι2
γρα √¤µ. ιταλιχα) , 枫 杨 ( Πτεροχαρψα
στενοπτερα) ,榆( Υλµυσ πυµιλα) ,蜡梅
( Χηιµοναντηυσ πραεχοξ) ,美国梧桐
( Πλατανυσ οχχιδενταλισ) ,苹果 ( Μαλυσ
πυµιλα) ,刺槐( Ροβινια πσευδοαχαχια) ,
杭子梢(Χαµπψλοτροπισ µαχροχαρπα) ,沙
枣(Ελαεαγνυσανγυστιφολια)
皂荚( Γλεδιτσια σινενσισ) ,槐( Σοπηορα
ϕαπονιχα) ,龙爪槐(Σοπηορα ϕαπονιχα φ .
πενδυλα) ,梧桐(Φιρµιανα σιµπλεξ) ,毛
泡桐(Παυλοωνιατοµεντοσα)
ux
总种数
≥∏° ²©¶³¨¦¬¨¶
tx vy uu zv
uw 林 业 科 学 vy卷
展叶始与落叶末的物候相组合可以反映树木叶幕期开始与结束的早晚及其持续时间的长短 o表 u
即是利用这一物候相组合对树木分类的结果 ∀由此表可见 o叶幕期最短和最长的种类与绿色期最短和
最长的种类不尽相同 ∀叶幕期最短的除黄金树外 o尚有臭椿k Αιλαντηυσ αλτισσι µ α) !酸枣( Ζιζιπηυσϕυ2
ϕυβα √¤µqσπινοσα) !紫薇( Λαγερστροε µια ινδιχα)和荆条( ςιτεξ νεγυνδο √¤µ. ηετεροπηψλλα) ;而叶幕期最
长的除了绿色期最长的种类之外(不包括暴马丁香) ,还有珍珠梅( Σορβαρια κιριλοωιι)和丝棉木( Ευ2
ονψµ υσ βυνγεανυσl等 ∀叶幕期最短的在 t|z天以下 o最长的则在 uuu天以上 ∀各种叶幕期类型中树木
种数的分布 o以展叶始日期适中对应落叶末日期适中的组合类型种数最多 o达到总种数的 trx强 ~叶幕
期短于 uus天的种k即属于展叶始日期适中及偏晚对应落叶末日期偏早及适中组合类型的种类l占了
总种数的一半以上 ~而属于展叶始日期偏早对应落叶末日期偏早组合类型的树木尚属空缺k见表 ul ∀
秋色期的开始与结束早晚及其持续期长短可以由叶始变秋色与落叶末的物候相组合分类予以说
明 ∀表 v的分类结果显示出 o在北京园林树木中 o秋色期长短的分布极不均衡 ∀从目前的材料看 o秋色
期最短的类型k短于 t|天l o即叶始变秋色日期偏晚对应落叶末日期偏早的物候相组合类型 o仅包括荆
条 t种 ~秋色期最长的类型k长于 w|天l o即叶始变秋色日期偏早对应落叶末日期偏晚的物候相组合类
型 o也只包含枫杨k Πτεροχαρψαστενοπτερα) !美国梧桐( Πλατανυσοχχιδενταλισl !丝棉木 v种 ∀其中 o以叶始
变秋色日期适中对应落叶末日期适中的组合类型所包含的种类最多k占 vz h l o包含种数次多的是叶始
变秋色日期偏晚对应落叶末日期偏晚的组合类型k占 ux h l ∀
在园林植物的观赏特性中 o以花最为引人注目 ∀然而 o好花还要绿叶扶 o为了配植出色彩缤纷而又
富于变化的景色 o需要考虑展叶期和花期配合的情况 ∀表 w给出了北京常见园林树木展叶始期和开花
始期物候相结合分类的结果 ∀以开花季节来说 o大约 ys h的树木在春季开花k刺槐开花之前 o平均日期
早于 x月 w日l o其中开花始日期适中k从 v月 vs日至 w月 t{日l的种类又占了春花树种的一半以上 ~
夏花树种中大部分属于开花始日期偏早的类型 o平均日期早于 y月 ts日 o其后开花的仅占夏花种类的
trw左右 ∀从花 !叶的时间配合情况看 o春花树种的一半以上属于开花始日期适中对应展叶始日期偏早
k早于 w月 x日l和适中kw月 y日至 w月 tz日l的组合类型 o它们的开花与展叶在时段上也基本吻合 ~
夏花树木则属于先叶后花的类型 o因此 o它们的花色都映衬在深沉的绿色之中 o只是在仲夏 !晚夏和初
秋时节开花的植物种类贫乏 o景观季相显得有些单调k表 wl ∀
v 结论
本文对于北京园林木本植物按照其物候相的组合进行分类的结果表明 o任一分类方格中的树种属
于同一组合类型k见表 t ∗ wl o它们具有相似的物候匹配关系 o如展叶早 p叶变色晚 o属于绿色期较长的
类型 ~叶变色早 p落叶晚 o属于秋色期较长的类型 ~展叶早 p开花晚 o属于晚花 !早叶的类型等 ∀因此 o
在利用植物物候相进行造景设计时 o这些树木具有一定的相互替代功能 o这就为创造出某种审美或生
态效果 o提供了取材上的方便 ∀
从审美的角度看 o值得注意的是大约 xs h的园林木本植物种类 o其展叶始 !叶始变秋色和落叶末的
出现日期都集中在 t旬到 u周之内k表 t ∗ vl ∀这样 o在 t年之内 o随着时间的推移 o就出现了富于我国
北方地区特色的/春到枝头争先绿0 !/秋染叶色竞斗艳0和/无边落木萧萧下0的季相演变过程 ∀此外 o
一半以上的春花树种集中在仲春时节开花 o与众多木本植物的展叶时间恰好吻合 o形成了万紫千红与
嫩绿鹅黄纷至沓来的景色k表 wl ∀可见 o春 !秋两季正是景观季相演变迅速的时期 o有着深厚的审美蕴
藏 o从而引发了人们游赏的高潮 ∀因此 o着意搞好春 !秋两季的植物物候相组合造景特别重要 ∀以现有
的园林植物材料来说 o可用于这两个季段植物物候相组合造景的种类也是比较丰富的 o充分利用繁花 !
绿叶和红 !橙 !黄 !紫各色秋叶在时间上的重叠与顺序关系k参见表 t ∗ wl o进行不同美学功能的植物造
景是大有潜力的 ∀例如着意利用春早和春晚的花木适当配植 o可以延长春天季相的观赏期 ~而着意利
用秋色呈现较早和较晚的树木适当配植 o则可以延长秋天季相的观赏期 ∀若能进一步顾及到这些树木
春色和秋色的匹配关系 o配植出诸如春早秋晚 !秋早冬晚等物候相组合景点 o并注意协调各景点的季相
vw u期 杨国栋等 }木本植物物候相组合分类研究
在空间上的逐渐过渡关系 o这样 o全年的时序之美便可以通过植物造景设计充分地表现出来 ∀
表 3 叶始变秋色与落叶末的物候相组合k秋色期l分类结果
Ταβ .3 Χλασσιφιχατιον οφ πηενοπηασε χοµ βινατιον βασεδ ον τηε δατε οφλεαφ χολορατιον ανδ αλλλεαφ σηεδδινγ
物候相类型
×¼³¨ ²©³«¨±²³«¤¶¨¶
叶始变秋色 p早
kΦ|月 ux日l
∞¤µ¯¼·¼³¨ ²©¯¨¤©
¦²¯²µ¤·¬²±
k¨ ¤µ¯¬¨µ·«¤± ≥¨ ³quxl
叶始变秋色 p中
k|月 uy日 ∗ ts月 tu日l
¬§§¯¨ ·¼³¨ ²©¯¨¤©¦²¯²µ¤·¬²±
k©µ²° ≥¨ ³quy·² ’¦·qtul
叶始变秋色 p晚
kΕts月 tv日l
¤·¨·¼³¨ ²©¯¨¤©¦²¯²µ¤·¬²±
k¯¤·¨µ·«¤± ’¦·qtvl
总种数
≥∏° ²©
¶³¨¦¬¨¶
落叶末 p早
kΦtt月 t日l
∞¤µ¯¼·¼³¨ ²©¤¯¯ ¯¨¤©
¶«¨§§¬±ª
k¨ ¤µ¯¬¨µ·«¤± ‘²√qtl
白 桦 ( Βετυλα πλατψ2
πηψλλα) ,洋白蜡(Φραξ2
ινυσ πεννσψλϖανιχα √¤µq
συβιντεγερριµα) ,小叶
椴( Τιλια µονγολιχα) ,
楸树(Χαταλπα βυνγει) ,
黄 金 树 ( Χαταλπα
σπεχιοσα)
黄檗( Πηελλοδενδρον αµυρενσε) ,臭椿
( Αιλαντηυσαλτισσιµα) ,柿( ∆ιοσπψροσκα2
κι) ,酸枣(Ζιζιπηυσϕυϕυβα √¤µqσπινοσα)
荆条( ςιτεξ νεγυνδο √¤µ. ηετεροπηψλλα)
ts
落叶末 p中
ktt月 u日 ∗ tu日l
¬§§¯¨ ·¼³¨ ²©¤¯¯ ¯¨¤©
¶«¨§§¬±ª
k©µ²° ‘²√qu·² ‘²√qtul
白梨(Πψρυσ βρετσχηνει2
δερι) ,火炬树( Ρηυστψ2
πηινα) ,木槿( Ηιβισχυσ
σψριαχυσ)
银杏 ( Γινκγο βιλοβα) ,华北落叶松
( Λαριξ πρινχιπισ2ρυππρεχητιι ) , 加 杨
(Ποπυλυσχαναδενσισ) ,银白杨(Ποπυλυσ
αλβα) ,胡桃(ϑυγλανσ ρεγια) ,板栗(Χασ2
τανεα µολλισσιµα) ,朴(Χελτισβυνγεανα) ,
构 树 ( Βρουσσονετια παπψριφερα) , 桑
( Μορυσαλβα) ,玉兰( Μαγνολια δενυδα2
τα) ,太平花( Πηιλαδελπηυσ πεκινενσισ) ,
玫瑰 ( Ροσα ρυγοσα) ,重瓣榆叶梅
( Πρυνυσ τριλοβα φ . πλενα) ,红碧桃
(Πρυνυσ περσιχα φ . ρυβρα2πλενα) ,日本
晚樱(Πρυνυσσερρυλατα √¤µqλαννεσιανα
φ . ηατα2ζακυρα) ,合欢( Αλβιζια ϕυλιβ2
ρισσιν) ,紫穗槐( Αµορπηα φρυτιχοσα) ,紫
藤( Ωιστερια σινενσισ) ,黄栌 ( Χοτινυσ
χογγψγρια √¤µ. χινερεα) ,七叶树( Αεσχυ2
λυσ χηινενσισ) , 文 冠果 ( Ξαντηοχερασ
σορβιφολια) ,栾 ( Κοελρευτερια πανιχυλα2
τα) ,枣(Ζιζιπηυσϕυϕυβα) ,紫薇( Λαγερ2
στροε µιαινδιχα) ,紫丁香(Σψρινγα οβλα2
τα) ,白丁香( Σψρινγα οβλατα √¤µ. αφφι2
νισ) ,迎春花(ϑασµινυµ νυδιφλορυµ)
山桃(Πρυνυσ δαϖιδιανα) ,紫荆( Χερχισ
χηινενσισ) ,元宝槭( Αχερτρυνχατυµ) ,连
翘(Φορσψτηια συσπενσα) ,暴马丁香(Σψ2
ρινγα ρετιχυλατα √¤µq µανδσηυριχα)
vx
落叶末 p晚
kΕtt月 tv日l
¤·¨·¼³¨ ²©¤¯¯ ¯¨¤©
¶«¨§§¬±ª
k¯¤·¨µ·«¤± ‘²√qtvl
枫 杨 ( Πτεροχαρψα
στενοπτερα) ,美国梧桐
( Πλατανυσ οχχιδενταλ2
ισ) ,丝棉木( Ευονψµυσ
βυνγεανυσ)
水杉( Μετασεθυοια γλψπτοστροβοιδεσ) ,珍
珠梅( Σορβαρια κιριλοωιι) ,槐( Σοπηορα
ϕαπονιχα) ,刺槐( Ροβινια πσευδοαχαχια) ,
梧桐 ( Φιρµιανα σιµπλεξ ) , 毛泡桐
(Παυλοωνιατοµεντοσα)
毛白杨( Ποπυλυσ τοµεντοσα) ,小叶杨
(Ποπυλυσσιµονιι) ,钻天杨(Ποπυλυσνι2
γρα √¤µ. ιταλιχα) ,旱柳( Σαλιξ µατσυ2
δανα) ,垂柳(Σαλιξ βαβψλονιχα) ,龙爪柳
( Σαλιξ µατσυδανα √¤µq τορτυοσα) ,榆
( Υλµυσ πυµιλα) ,蜡梅( Χηιµοναντηυσ
πραεχοξ) ,苹果( Μαλυσ πυµιλα) ,西府海
棠( Μαλυσ µιχροµαλυσ) ,黄刺玫( Ροσα
ξαντηινα) ,杏( Πρυνυσ αρµενιαχα) ,皂
荚( Γλεδιτσιασινενσισ) ,龙爪槐(Σοπηορα
ϕαπονιχα φ . πενδυλα) ,红花锦鸡儿
(Χαραγανα ροσεα) ,杭子梢 ( Χαµπψ2
λοτροπισ µαχροχαρπα) ,沙枣( Ελαεαγνυσ
ανγυστιφολια) ,美国凌霄(Χαµπσισ ραδι2
χανσ)
uz
总种数
≥∏° ²©¶³¨¦¬¨¶
tt vz uw zu
ww 林 业 科 学 vy卷
表 4 展叶始期与开花始期的物候相组合分类结果
Ταβ .4 Χλασσιφιχατιον οφ πηενοπηασεχοµβινατιον βασεδ ον τηεδατεοφλεαφεµεργενχεανδ φιρστ φλοωερινγ
树木类型
×¼³¨ ²©
º²²§¼
³¯¤±·¶
物候相类型
×¼³¨ ²©
³«¨ ±²³«¤¶¨¶
展叶始期 p早
kΦw月 x日l
∞¤µ¯¼·¼³¨ ²©¯¨ ¤©
°¨ µ¨ª¨ ±¦¨
k ¤¨µ¯¬¨µ·«¤± „³µqxl
展叶始期 p中
kw月 y日 ∗ tz日l
¬§§¯¨·¼³¨ ²©¯¨¤© °¨ µ¨ª¨ ±¦¨
k©µ²° „³µqy ·² „³µqtzl
展叶始期 p晚
k Ε w月 t{日l
¤·¨·¼³¨ ²©¯¨¤©
°¨ µ¨ª¨ ±¦¨
k¯ ¤·¨µ·«¤± „³µqt{l
总种数
≥∏° ²©
¶³¨¦¬¨¶
开花始期 p早
k Φv月 u|日l
∞¤µ¯¼·¼³¨ ²©©¬µ¶·
©¯²º µ¨¬±ª
k ¤¨µ¯¬¨µ·«¤± ¤µqu|l
华 北 落 叶 松 k Λαριξ
πρινχιπισ2ρυππρεχητιι)
毛白杨( Ποπυλυσ τοµεντοσα) ,加杨
( Ποπυλυσ χαναδενσισ) , 小 叶 杨
( Ποπυλυσ σιµονιι ) , 榆 ( Υλµ υσ
πυµιλα) , 蜡 梅 ( Χηιµοναντηυσ
πραεχοξ) ,连翘 ( Φορσψτηια συσπεν2
σα) , 迎春花 ( ϑασµινυµ νυδιφλο2
ρυµ)
{
春 花
≥³µ¬±ª
©¯²º µ¨
开花始期 p中
kv月 vs日 ∗
w月 t{日l
¬§§¯¨·¼³¨ ²©©¬µ¶·
©¯²º µ¨¬±ª
k©µ²° ¤µqvs
·² „³µqt{l
旱 柳 k Σαλιξ µατσυ2
δανα) ,垂柳( Σαλιξ βαβψ2
λονιχα) , 龙爪柳 ( Σαλιξ
µατσυδανα √¤µq τορτυ2
οσα), 重 瓣 榆 叶 梅
( Πρυνυσ τριλοβα φ . πλε2
να) , 西府海棠 ( Μαλυσ
µιχροµαλυσ) ,贴梗海棠
( Χηαενοµελεσ σπεχιοσα) ,
红花锦鸡儿( Χαραγανα
ροσεα) ,紫丁香( Σψρινγα
οβλατα) ,白丁香( Σψρινγα
οβλατα √¤µ. αφφινισ)
银杏 ( Γινκγο βιλοβα) , 银 白 杨
( Ποπυλυσ αλβα) ,钻天杨 ( Ποπυλυσ
νιγρα √¤µ. ιταλιχα) ,白桦 ( Βετυλα
πλατψπηψλλα) , 枫 杨 ( Πτεροχαρψα
στενοπτερα) ,朴 ( Χελτισ βυνγεανα) ,
玉兰( Μαγνολια δενυδατα) ,美国梧
桐 ( Πλατανυσ οχχιδενταλισ) , 白 梨
( Πψρυσ βρετσχηνειδερι ) , 苹 果
( Μαλυσ πυµιλα) ,山桃( Πρυνυσ δα2
ϖιδιανα) ,杏( Πρυνυσ αρµενιαχα) ,
日本晚樱 ( Πρυνυσ σερρυλατα √¤µq
λαννεσιανα φ . ηατα2ζακυρα) ,洋白
蜡 ( Φραξινυσ πεννσψλϖανιχα √¤µq
συβιντεγερριµα)
元宝槭( Αχερτρυνχατυµ)
uw
开花始期 p晚
kw月 t|日 ∗
x月 v日l
¤·¨·¼³¨ ²©©¬µ¶·
©¯²º µ¨¬±ª
k©µ²° „³µqt|
·² ¤¼ vl
黄刺玫k Ροσα ξαντηινα) ,
牡丹 ( Παεονια συφφρυτι2
χοσα)
胡桃(ϑυγλανσρεγια) ,黄栌( Χοτινυσ
χογγψγρια √¤µ. χινερεα ) , 楸 树
( Χαταλπα βυνγει)
构树( Βρουσσονετια παπψριφερα) ,红
碧桃( Πρυνυσ περσιχα φ . ρυβρα2πλε2
να) ,紫荆( Χερχισ χηινενσισ) ,紫藤
( Ωιστερια σινενσισ) ,文冠果( Ξαν2
τηοχερασ σορβιφολια ) , 毛 泡 桐
( Παυλοωνια τοµεντοσα)
tt
春花总种数
≥∏° ²©¶³¨¦¬¨¶
tu uw z wv
开花始期 p早
kx月 w日 ∗
y月 |日l
∞¤µ¯¼·¼³¨ ²©©¬µ¶·
©¯²º µ¨¬±ª
k©µ²° ¤¼ w
·²∏±q|l
珍 珠 梅 ( Σορβαρια κιρ2
ιλοωιι) ,玫瑰 ( Ροσα ρυ2
γοσα) ,丝棉木( Ευονψµ υσ
βυνγεανυσ) , 暴 马丁 香
( Σψρινγα ρετιχυλατα √¤µq
µανδσηυριχα)
太平花( Πηιλαδελπηυσ πεκινενσισ) ,
刺槐( Ροβινια πσευδοαχαχια) ,黄檗
( Πηελλοδενδρον αµ υρενσε) ,火炬树
( Ρηυσ τψπηινα) ,七叶树( Αεσχυλυσ
χηινενσισ) ,沙枣( Ελαεαγνυσ ανγυσ2
τιφολια) ,柿( ∆ιοσπψροσ κακι) ,黑枣
( ∆ιοσπψροσλοτυσ) ,紫珠( Χαλλιχαρπα
διχηοτοµα)
白皮松 ( Πινυσ βυνγεανα) ,板栗
( Χαστανεα µολλισσιµα) ,合欢( Αλ2
βιζιαϕυλιβρισσιν) ,紫穗槐( Αµορπηα
φρυτιχοσα) ,臭椿( Αιλαντηυσ αλτισσι2
µα) ,枣 ( Ζιζιπηυσ ϕυϕυβα) ,酸枣
(Ζιζιπηυσϕυϕυβα √¤µq σπινοσα) ,雪
柳( Φοντανεσια φορυνει) ,荆条( ςι2
τεξ νεγυνδο √¤µq ηετεροπηψλλα) ,黄
金树( Χαταλπασπεχιοσα)
uv
夏 花
≥∏°° µ¨
©¯²º µ¨
开花始期 p中
ky月 ts日 ∗
{月 tv日l
¬§§¯¨·¼³¨ ²©©¬µ¶·
©¯²º µ¨¬±ª
k©µ²° ∏±qts
·² „∏ªqtvl
栾( Κοελρευτερια πανιχυλατα) ,小叶
椴( Τιλια µονγολιχα)
槐 ( Σοπηορα ϕαπονιχα) , 龙 爪 槐
(Σοπηορα ϕαπονιχα φ . πενδυλα) ,木
槿( Ηιβισχυσ σψριαχυσ) ,梧桐( Φιρ2
µιανα σιµ πλεξ ) , 紫 薇 ( Λαγερ2
στροε µιαινδιχα) z
开花始期 p晚
k Ε {月 tw日l
¤·¨·¼³¨ ²©©¬µ¶·
©¯²º µ¨¬±ª
k¯ ¤·¨µ·«¤± „∏ªqtwl
杭 子 梢 ( Χαµ πψλοτροπισ µαχρο2
χαρπα)
t
总种数
≥∏° ²©¶³¨¦¬¨¶
w tu tx vt
xw u期 杨国栋等 }木本植物物候相组合分类研究
比较困难的是 o在仲夏 !晚夏和秋季开花的树木种类贫乏 o影响了这些季段植物景观的美学效果 o
虽然近年来培育和引种了一些夏 !秋开花的种类如丰花月季k Ροσα χηινενσισ¦√ q/ Φλοριβυνδα0) !海洲常
山( Χλεροδενδρον τριχηοτοµ υ µ )等 o但这种状况仍未从根本上得到改善 ∀今后在引种和培育新的园林植
物的工作中 o应注意增加那些分类表中数目比较小的种类 o特别是夏花和秋花种类 ∀象一些比较高大
的宿根或 t !u年生的草本花卉如蜀葵k Αλτηαεα ροσεα) !菊芋( Ηελιαντηυσ τυβεροσυσ) !大波斯菊( Χοσµοσ
βιπιννατυσ)等 o值得扩大栽培 o从而丰富可供选择的植物选景材料 ∀
植物景观除了具有审美价值以外 o还提供了宜人的生态环境 ∀由于植物对于环境的净化作用与叶
片的生长期长度成正比k朱成珞 ot||sl o而北京园林木本植物中叶幕期较长的种类又较少 o如叶幕期长
于 uus §的不及总种数的一半k仅 vu种l o从改善生态环境的效果方面来评价 o还显不足 ∀因此 o应加强
叶幕期长的落叶树种的引种工作 o并与针叶树种合理地配植在一起 o以便从时间上强化园林绿地的环
境生态效应 ∀
参 考 文 献
陈 植 q观赏树木学k增订版l q北京 }中国林业出版社 ot|{w }{ ∗ tv
龚高法 q北京城市绿化中的若干物候学问题 q见侯仁之主编 }5环境变迁研究6第 u ∗ v合辑 o北京 }北京燕山出版社 ot|{| }tsy ∗ ttu
苏雪痕编著 q植物造景 q北京 }中国林业出版社 ot||w ot }t| ∗ uu
新田伸三≈日  o赵力正译 q栽植的理论和技术 p环境绿地 u q北京 }中国建筑工业出版社 ot|{u }uv ∗ vy
杨国栋 o陈效逑 q北京地区物候季节的初步研究 q北京师范学院学报k自然科学版l ot|{skul }tts ∗ tt|
杨国栋 o陈效逑 q北京地区的物候日历及其应用 q北京 }首都师范大学出版社 ot||x }ty
余树勋 q园林美与园林艺术 q北京 }科学出版社 ot|{z }yu ∗ yv outt ∗ utw
朱成珞 q城市化对园林绿地生态系统的影响 q见中国科学院植物研究所 !中国科学院动物研究所编著 }京津地区生物生态研究 o北京 }海
洋出版社 ot||s }yt ∗ zw
yw 林 业 科 学 vy卷