免费文献传递   相关文献

Chirita lutea Yan Liu & Y.G.Wei,A New Species of Gesneriaceae from Guangxi,China

中国广西唇柱苣苔属(苦苣苔科)一新种——黄花牛耳朵



全 文 :武汉植物学研究 2004,22(5):391~393
Journal of Wuhan Botanical Research
中国广西唇柱苣苔属(苦苣苔科)一新种
刘 演,韦毅刚
(; 奚广西植物研究所,桂林s 瑚6)
黄花牛耳朵
摘 要 :报道了在广西发现的苦苣苔科唇柱苣苔属 Chirita一新种 ,即黄花牛耳朵 C.1utea Yan Liu&Y.G.Wei。黄
花牛耳朵的体态和叶形与牛耳朵(c. burnea) 似,但前者聚伞花序俯垂,花冠黄色,花药与退化雄蕊先端密被白色
绵毛。
关键词:唇柱苣苔属;黄花牛耳朵 ;苦苣苔科;新种;广西 ;中国
中图分类号:Q949.778.4 文献标识码:A 文章编号:1000—470X(2004)05—0391—03
Chirita lutea Yan Liu&Y.G.Wei,A
Gesneriaceae from Guangxi
LIU Yan,WEI Yi—Gang
New Species of
,China
(Guangxi Institute of Botany,Guangxi Zhuangzu Autonomous Region~ The Chinese Academy of Sciences,Guilin 541006,China)
Abstract:A new species of Gesneriaceae,Chirita lutea Yan Liu 8L Y.G.Wei,is described and il—
lustrated from Guangxi,China.The new species is similar to Chirita eburnea Hance in its habit
and leaf form ,but differs by its nutant cyme,flavous corolla,anthers and staminodes white lanate
at apex.
Key words:Chirita;Chirita lutea Yan Liu 8L Y.G.Wei;Gesneriaceae;New species;Guangxi;
China
2003年 7月作者在广西贺州市进行野外考察
时,采 集 到一 种 形 态与 牛 耳 朵 (Chirita eburnea
Hance)相似的植物,当时花期 已过,只采集了带果
实的标本。据当地人介绍,该植物开黄色的花。2004
年 7月作者再次到贺州对该种植物进行调查 ,采集
到了带花的标本,并发现该种植物仅在贺州市市区
附近的石灰岩石山有分布。经解剖鉴定,确认为一个
尚未记载的新种,命名为黄花牛耳朵 C.1utea Yan
Liu 8L Y.G.Wei,现报道如下。
1 黄花牛耳朵 新种 图 1
Chirita lutea Yan Liu& Y.G.Wei,sp.nov.
Fig.1
Species nova habitu formaque folii affinis C.e—
burneae Hance,a qua cymis nutantibus,corolla fla—
va,labii antici segmento medio suborbicularibus,eis
lateralibus ovato—orbicularibus. antheris dorso
dense albo—lanatis,staminodiis apice capitatis,nec—
non dense albo—lanatis distincta.
Herba perennis,rhizomate subcylindrico,2——
20 cm longo 1O一 20 mm crasso.Folia 8— 15,omnia
basalia,breviter vel longe petiolata,carnosa,ovata
vel anguste ovata,4— 20 cm longa,2— 8 cm lata,
apice obtusa vel 1eviter acuta.basi in petiolum at—
tenuata vel cuneata,margine integra,utrinque ap—
presse pubescentia,nervis lateralibus utrinsecus
收稿 日期:2004—08—10。
基金项目:This project is funded by the Kadoorie Farm and Botanic Garden,Hong Kong Special Administrative Region,China
作者简介 刘演(1968一),男,副研究员,从事植物分类与植物保育方面的研究。
维普资讯 http://www.cqvip.com
392 武 汉 植 物 学 研 究 第 22卷
1.带花植株;2.花;3.花萼 ;4.花冠展开;5.雌蕊;6.柱头 (何顺清 绘)
1·Flowering plant;2.Flower;3.Calyx;4
. Corola opened;5.Pistil;6.Stigma
图 1 黄花牛耳朵
Fig.1 Chirita lutea Yan Liu& Y.G.Wei
维普资讯 http://www.cqvip.com
第 5期 刘 演等:中国广西唇柱苣苔属(苦苣苔科)一新种——黄花牛耳朵 393
4-5;petioli complanati,1.5— 15 cm longi,dense
pubescentes.Scapi 1—5,1O一 25 cm alti,eramosae,
dense appresse pubescentes;cyma 2— 1 5一flora;
bracteae 2,oppositae,magnae,ovatae vel late
ovatae,3——6 cm longae,2——4 cm latae,apice cuspi—
datae,margine integrae,utrinque dense pubes—
centes,extus dense purpureo-maculatae,intus 7—
11一nerviae;pedicelli 8— 15 mm longi,dense glandu—
loso—pubescentes et pubescentes.Calyx 5——10 mm
longus,5-sectus,segmentis anguste lanceolatis
1 mm latis extus dense pubescentibus et glandu—
loso—pubescentibus intus pubescentibus. Corolla
flava,circ.3—4 cm longa,extus dense pubescens et
glanduloso—pubescens,intus sparse pubescens,tubo
tenuiter infundibuliformi 2— 3 cm longo ore 1 0 mm
diam.,labio postico circ.5 mm longo,2一partito,
segmentis ovato—orbicularibus,eo antico cire.
10 mm longo 3一partito,segmentis lateralibus ova—
to—orbicularibus,eo medio suborbiculari.Stamina
2,filamentis ad 5 mm supra basin corollae insertis
8——1 1 mm longis geniculatis,antheris 5 mm longis
dorso albo—lanatis;staminodia 2,filamentis ad 6—
8 mm supra basin corollae insertis 8—1 0 mm
longis sparse pubescentibus apice capitatis albo—la—
natis.Discus annularis,1 mm altus,margine crena—
tus.Pistillum circ.2——3 cm longum,ovario lineari
cum stylo dense glanduloso—puberulo,stigmate
2一lobato.Capsulae lineares,circ.4— 6 cm longae,
1.5—2 mm crassae,dense glanduloso—puberulae.
F1.Jun.-Ju1.
China,Guangxi(广 西):Hezhou(贺 州市 ),
Huangtianzhen(黄 田镇),Xincun(新村),on rocky
cliff in limestone hills,alt.150 m ,2003—07—31,Yan
Liu(刘 演)L0840(IBK):the same locality,2004一
O7—25,Yan Liu(刘演)LLO43(holotype,here desig—
nated,IBK).
多年生草本 ,根状茎近圆柱形,长 2~20 cm,粗
1~2 cm。叶8~15片,均基生,具短或长柄,肉质,卵
形或狭卵形,长 4~20 cm,宽 2~8 cm,先端钝或微
尖,基部渐狭成柄或楔形,边缘全缘 ,两面均被j!占伏
的短柔毛,侧脉每侧 4~5条;叶柄扁,长 1.5~
15 cm,宽 5~10 mm,密被短柔毛。聚伞花序 1~5
条,高 10~25 cm,不分枝,密被j!占伏短柔毛;每花序
具 2~15花;苞片 2,对生,大,卵形或宽卵形,长 3~
6 cm,宽 2~4 am,先端骤尖,边缘全缘,两面密被短
柔毛,外面常有紫色斑块,里面具 7~11条明显突出
的脉 ;花梗长 8~15 mm,密被短腺毛和短柔毛。花
萼长 5~10 mm,5裂达基部,裂片狭披针形,宽约
1 mm,外面密被短柔毛和短腺毛,内面被短柔毛。花
冠黄色,长 3~4 cm,外面被短腺毛和短柔毛,内面
疏被短柔毛,筒细漏斗状,长 2~3 cm,口部直径约
10 mm;上唇长约 5 mm,2深裂,裂片卵圆形 ,下唇
长约 10 mm,3深裂,侧裂片卵圆形,中裂片圆形。雄
蕊 2,花丝着生于距花冠基部约 5 mm 处,长 8~
11 mm,膝状弯曲,花药长约 5 mm,背部密被白色绵
毛;退化雄蕊 2,花丝着生于距花冠基部 6~8 mm
处,长 8~10 mm,疏被柔毛,顶端头状,也密被白色
绵毛。花盘环状 ,高约 1 mm,边缘有浅齿。雌蕊长
2~3 cm,子房线形,与花柱密被短腺毛和短柔毛,
柱头 2裂。蒴果线形,长 4~6 cm,粗 1.5~2 mm,被
短腺毛和短柔毛。花期 6~7月。
本种与牛耳朵(Chirita eburnea Hance)的主要
区别在于花序俯垂,苞片先端骤尖 ,花冠黄色 ,下唇
中裂片近圆形,侧裂片卵圆形,花药背面密被白色绵
毛,退化雄蕊先端头状,也密被白色绵毛。
致谢:感谢王文采院士和李振宇研究员审核标本并审阅
修改文稿。
维普资讯 http://www.cqvip.com