免费文献传递   相关文献

Roegneria aduoensis——A new species of the Family Gramineae from Qinghai, China

阿多鹅观草——青海禾本科一新种



全 文 :广 西 植 物 Guihaia 28(3):285— 287 2008年 5月
阿多鹅观草 青海禾本科一新种
吴玉虎,卢生莲
(中国科学院 西北高原生物研究所 ,西宁 810001)
摘 要:对青海禾本科一新种——阿多鹅观草进行了形态描述并提供了相关照片。该种与矮鹅观草相近,但
本种的基生叶叶鞘顶端两侧有披针形叶耳;叶片两面均密被短柔毛,上面及边缘还杂有长粗毛;穗状花序短,
长约 4 cm;花药草绿色,长约 1 mm,可以区别 。
关键词 :中国;青海 ;鹅观草属;阿多鹅观草 ;新种
中图分类号 :Q949 文献标识码 :A 文章编号 :10OO一3142(20O8)03—0285—03
Roegneria aduoensis A new species of the
Family Gramineae from Qinghai,China
W U Yu.Hu。LU Sheng-Lian
(Northwest Plateau Institute of Biology,Chinese Academy of Sdences,Xining 810001,CNna)
Abstract:Roegneria aduoensis S.L.Lu et Y.H.Wu,fl new species of Gramineae from Zaduo County,Qinghai Prov-
ince is described and provide its related photos.The new species is related tO R.humilis Keng et S.L.Chen,but it is
distinguished by the base sheath with auricles on top at the both sides;both surface pubescent densely,long-hirsute
mixedly on adaxial surface and margins;spike is short,only 4 cm long;anthers straw-green,1 mm long.
Key words:China Qinghai;Roegneria;Roegneria aduoensis;new species
我们在为国家自然科学基金项 目进行野外考察
,在青海省玉树州杂多县阿多乡采集到了鹅观草
的一个新种——阿多鹅观草,其生境为海拔 4 680
的河滩高寒草甸 。
阿多鹅观草 (新种)图版 I
Roegneria aduoensis S.L.Lu et Y.H.W u sp.
nov.photo.I
Species nova affinis Roegneria humilisKeng et
S.L.Chen,sed apice vaginis auriculis manifestis;
utrinque dense puberulis,supra et margine longi—
hispida fortuito. Spica circ. 4 cm longa;antheris
prasinus,1 mm longis differt.
Perennis. Fibris numerosis tenuibus. Culmi
laxe caespitosi,erecti,circ. 25 cm ahi,glabri,sa—
epissime 2 nodes. Vaginae foliorum glabrae;auric—
ulae basibus vaginae lanceolatae.circ. 1 1Tim lon-
gae;ligulae circ.0.5 mm longae;laminee planae sa—
epa margine involutae,2—3(一5)cm longae,utrin—
que dense puberulae,supra et margine longi—hispida
fortuito.Spica laxa,atropurpurea,circ.4 cm longa
(arista exclusa);rhachis tenuis,saepe serpentiana,
rhachis internodiis circ.5 mm longis;spiculae 12—
20 mm longae(arista exclusa),solitariae in quoque
nodo,saepe 3— 4 flosculosae,pedicellus 0.5— 0.8
mm longae;rhachillis dense pubescentes,internodi—
is 1.5— 2.5 mm longis;glumae lanceolatae,acumi—
natae,glabrae,5一nerves,gluma prima 4— 4.5 mm
longa。secunda 6— 6.5 mm longa;lemmata oblongo—
lanceolata,5一nervia,costa scabrae,dorso utroque
infra brevi—spinulosa,disco pilosis,aristis circ. 1 5
— — 26 mm longis,scabrosis,reflexis;primo 12 mm
longo;palea lemmate subaequales,apice rotundatus
收稿 日期:2007—03-26 修回日期:2007—06—20
基金项目:国家自然科学基金(3o47ol48)[suppUrted by the National Natural Science Foundation of China(30470148)]
作者简介:吴玉虎(1951一),男,陕西成阳人 ,研究员,主要从事植物系统分类和植物区系地理研究 ,(E-mail)yhwu@nwipb·ac.tip.。
时 属 m
维普资讯 http://www.cqvip.com
286 广 西 植 物 28卷
图版 I 阿多鹅观草 A.模式标本;1.叶鞘局部,示叶耳;2.顶生小花;3.颖;4.外稃;5.内稃;6.花药;7.颖果
Plate I Roegneria aduoensis S.L.Lu et Y.H.Wu,sp.nov. A.Holotypus;1.part of leaf sheath,showing auricles;2.extreme rio—
ret;3.glumes;4.1emmas{5.paleas;6.anthers;7.caryopsis.
ciliatus,2一carinatus,1/3 supra carina sparse ciliata,in—
ferne glabrescentes;antherae prasinus,1 1Tim longae.
青海(Qinghai):Zaduo County(杂多县),Aduo
Xiang(阿多 乡)。In alpine meadow and in gravel
flood land,alt.4 680 m.2005—08—06,Wu Yuhu(吴
玉虎)35 567一A(holotype,QTPMB)(Qinghai—Ti—
betan Plateau M useum of Biology,the Chinese A—
cademy of Sciences=HNWP)。模式标本存中国科
学院青藏高原生物标本馆)。
多年生草本。具多而纤细的须根。杆直立 ,疏
维普资讯 http://www.cqvip.com
3期 吴玉虎等 :阿多披碱草——青海禾本科一新种 287
丛生,高约 25 cm,平滑无毛,通 常具 2节;叶鞘光滑
无毛;叶耳披针形 ,长约 1 mm 叶舌 长约 0.5 ram;
叶片常内卷 ,长 2~3(~5)cm,两面密被短毛,上面
及边缘杂有长粗 毛。穗状花序疏松 ,长约 4 cm(芒
除外),暗紫色;穗轴纤细 ,常呈 蜿蜒 状 ,节 间长约 5
ram;小穗长 12~20 mm(芒除外 ),单 生于穗 轴每
节 ,含 3~4小花,具短柄 ,长 0.5~O.8 mm;小穗轴
密被短毛,节间长约 2 mm;颖披针形,顶端渐尖,光
滑无毛,具 5脉,第一颖长 4~4.5 mm,第二颖长 6
~ 6.5 mm;外稃长 圆状披针形 ,具 5脉 ,中脉粗糙 ,
背下部两边具短刺毛,基盘具毛,顶端具长 15~26
mm粗糙、反曲的芒,第一外稃长约 12 mm;内稃近等
长于外稃,顶端钝圆具纤毛,两脊上部 1/3疏具纤毛,
下部无毛;花药草绿色长约 1 1TlIn。花果期8月。
本种 与矮 鹅 观 草 (Roegneria humilisKeng et
S.L.Chen)相似,但其基生叶叶鞘顶端两侧有披针
形叶耳;叶片两面均密被短柔 毛,上面及边缘还杂有
长粗毛;穗状花序短 ,长约 4 cm;花药草绿色,长约 1
mm而可以区别 (耿 以礼 ,1959;杨锡麟等 ,1987;wu
& Wang,1999;Cai,1997,1999;陈守 良等,2006)。
所以,我们认为 ,该新种虽与后一种具有一定的亲缘
关系,但其间的区别仍然非常明显,作为独立的新种
应该能够成立。本种为中国特有种。
参考文献 :
杨锡麟 ,王朝 品.1987.中国植物志[M].北京 :科学 出版社,9
(3):6—104
陈守 良,朱光华.2006.披碱 草属.中国植物志l,M3.22:4OO一429
耿以礼.1959.中国主要植物图说—— 禾本科I-M].北京:科学
出版社 :342—409,421—429
蔡联柄.1999.青海植物志I-M].西宁 :青海人民出版社 ,4:74
— 1O3
Cai LB(蔡联柄 ).1997.A taxonomical study the genus Roegneria
C Koch from China(国产鹅观草属研究)口].Acta Phytotax Sin
(植物分类学报),35(2):148—177
Wu YH,Wang QJ.1999.Triticeae Dumortl,A].The Grasses of
Karakorum and Ku un Mountainsl,M].69—97
(上接第 423页 Continue from page 423)
资料,分别对各峰加以鉴定,确认出2O个组分。
4 讨论
按上述实验条件进样,得到细尖光苔萼挥发油的
总离子流图。共分离出35个色谱峰,根据相应的 MS
谱图,通过数据库的质谱数据系统检索,并参考有关
文献鉴定了其中2O个峰的成分。以扣除溶剂峰的色
谱图的全部峰面积作为 100 ,按峰面积归一化法计
算各化合物在挥发油中的相对含量,结果见表 1。
本研究从细尖光苔萼挥发油中共分离得到 35
个色谱峰,与别的植物相比,细尖光萼苔的挥发油中
成分较少,鉴定出了 2O个成分,均为首次从该种植
物中首次发现。其 中 2,4,5一三 甲基 苯乙酮 、4一氨基一
甲基一苯酚 、榄香烯 、1,1,7一三 甲基一4一次 甲基一1H一环
丙基[e]甘菊环烃一7一醇等四种主要成分,占鉴定成
分总含量的66.5 。在鉴定的化合物中,蒎烯具有
广谱的抗真菌作用(李开泉等,1986),并且具有镇痉
作用(国家医药管理局中草药情报中心站,1986)。
榄香烯具有降低肿瘤细胞有丝分裂能力,诱发肿瘤
细胞凋忘,抑制肿瘤细胞的生长的生物活性 ,现在已
经处于临床应用(钱军等,1996)。通过对挥发油的
成分进行研究,进一步揭示光萼苔的化学成分,为光
萼苔的开发与利用提供参考。
参考文献 :
吴立军,吴继洲.1988.天然药物化学I-M].北京 :人 民卫生出
版社,5:261—266
国家医药管理局中草药情报中心站.1986.植物药有效成分手
册l,M3.北京 :人 民卫生出版社:182—183
Asakawa Y.1995.Chemical constituent of hepaticae.Progress in
the Chemistry of Ornanie Natural Products r M].Wein New
York:Sprinner Verlag,65:562
John W ,van Klink,Josef Zappa,et a1.2002.Pinguisane-Type Ses—
quiterpenes from the South American Liverwort Porella recurva
(Taylor)Kuhnemannl,J].J Biosci,57:413—417
Li KQ(李开泉),Tang T(唐 陶).1986.Studies on antifungal el-
feetual components of the essential oil of Litsea cubeba[山苍子
油抗真菌有效成分的研究]口].ChinJ Hospital Pharm(中国
医院药学杂志),6(11):3—4
Qian J(钱军),Qin SK(秦叔逵).1996.Antitumor dug-the phar—
macoligical and clinical effect of elemene(抗癌新药——榄香烯
的药理及临床)[J].Chin J Clin Oncol(中国肿瘤临床),23
(6):453—455
Toshihiro Hashimoto,Hiroshi Irita,Masami Tanaka,et a1.2000.
Pinguisane and dimerie pinguisane-type sesquiterpenoids from the
Japanese liverwort PoreUaacutifolia subsp.Tosana[J].P^ 3,幻一
chemistry,53:593— 604
Wang FQ(王凤 强),Lou HX(娄 红 祥).1997.Progress in the
studies on chemical constituents and bioactivities of Mossesl,J].
World Phytomedicines(国外医药(植物药分册)),6:1—5
维普资讯 http://www.cqvip.com