免费文献传递   相关文献

Aconitum luanchuanense, a New Species of Ranunculaceae from Henan, China

栾川乌头,河南毛茛科一新种



全 文 :植物科学学报  2015ꎬ 33(2): 141~143
Plant Science Journal
    DOI:10􀆰 11913 / PSJ􀆰 2095-0837􀆰 2015􀆰 20141
栾川乌头ꎬ 河南毛茛科一新种
王文采
(中国科学院植物研究所ꎬ 系统与进化植物学国家重点实验室ꎬ 北京 100093)
摘  要: 描述了自河南省发现的毛茛科乌头属一新种———栾川乌头ꎬ 并给出了此种与近缘种黄花乌头的区别特征ꎮ
关键词: 毛茛科ꎻ 乌头属ꎻ 新种ꎻ 河南
中图分类号: Q949􀆰746􀆰5          文献标识码: A          文章编号: 2095 ̄0837(2015)02 ̄0141 ̄03
      收稿日期: 2014 ̄05 ̄28ꎬ 退修日期: 2014 ̄07 ̄10ꎮ
  作者简介: 王文采(1926-)ꎬ 男ꎬ 山东莱州人ꎬ 研究员ꎬ 中国科学院院士ꎬ 从事有花植物分类学研究ꎮ
Aconitum luanchuanenseꎬ a New Species of
Ranunculaceae from Henanꎬ China
WANG Wen ̄Tsai
(State Key Laboratory of Systematic and Evolutionary Botanyꎬ Institute of Botanyꎬ
Chinese Academy of Sciencesꎬ Beijing 100093ꎬ China)
Abstract: A species of the genus Aconitum ( Ranunculaceae )ꎬ A. luanchuanenseꎬ is
described here as new from Henan Provinceꎬ China. The morphological differences between it
and its allyꎬ A. coreanumꎬ are given.
Key words: Ranunculaceaeꎻ Aconitumꎻ New speciesꎻ Henan
    栾川乌头 (图 1: A~E)
Aconitum luanchuanense W􀆰 T􀆰 Wangꎬ sp. nov.
Fig. 1: A -E ( Sect. Aconitum ser. Brachypoda
W􀆰 T􀆰 Wang) .
Species nova haec est affinis A. coreano
(Lévl.) Rapaicsꎬ quod tuberibus obovoideis vel
fusiformibusꎬ petiolis longioribus 1􀆰 4 - 4􀆰 5 cm
longisꎬ sepalis extus dense puberulisꎬ sepalo su ̄
pero fronte infra medium constrictoꎬ petalis gla ̄
brisꎬ eorum calcaribus minoribus ca. 0􀆰 5 mm
longisꎬ flore 3 ̄carpellatoꎬ ovariis densissime ap ̄
presso ̄puberulis facile differt.
Tuber thinly carrot ̄shapedꎬ ca. 6 cm longꎬ
6 mm in diam. Stem ca. 54 cm tallꎬ at base 4 mm
in diamꎬ densely adpressed ̄puberulous in the
distal portionꎬ glabrous in the proximal portionꎬ
simple. Leaves all caulineꎬ denseꎬ proximal ones
shortly petiolateꎬ distal ones sessileꎬ glabrousꎻ
blades subcoriaceous broadly ovateꎬ 4-6􀆰 8 cm
longꎬ 5 - 7 cm broadꎬ 3 ̄sectꎬ segments 2- 3
times dissectedꎬ ultimate lobes linear or narrowly
linearꎬ 1-2 mm broadꎬ apex slightly acuteꎬ mar ̄
gin entireꎻ petioles 0-5(-20) mm long. Raceme
terminalꎬ ca. 10 cm longꎬ densely 10 ̄floweredꎻ
lower bracts foliaceousꎬ other bracts smallꎬ 3 ̄
partedꎬ or undividedꎬ linearꎻ rachis with pedicels
densely adpressed ̄puberulousꎻ pedicels 1-1􀆰 5 cm
longꎬ above 2 ̄bracteolateꎻ bracteoles linear or
linear ̄triangularꎬ 1-3 mm longꎬ glabrous. Sepals
5ꎬ yellowꎻ upper sepal navicular ̄galeateꎬ 2 -
2􀆰 2 cm highꎬ having flat frontal side and short
rostrumꎬ abaxially for the most part glabrousꎬ on ̄
ly near rostrum piloseꎬ adaxially sparsely puberu ̄
lousꎬ lower margin concaveꎬ ca. 2􀆰 5 cm longꎻ
lateral sepals suborbicularꎬ ca. 1􀆰 5 cm in diam.ꎬ
abaxially glabrousꎬ adaxially sparsely pubes ̄
centꎻ lower sepals narrowly obovateꎬ ca. 1􀆰 3 cm
longꎬ 9 mm broadꎬ abaxially glabrousꎬ adaxially
AB
C
D
E
10
m
m
5
m
m
2
cm 3
c
m
5
m
m
A. 开花茎上部ꎻ B. 中部茎生叶ꎻ C. 花瓣ꎻ D. 雄蕊ꎻ E. 雌蕊群ꎮ
A. Upper part of flowering stemꎻ B. Middle cauline leafꎻ C. Petalꎻ D. Stamenꎻ E. Gynoecium. ( from holotype)
图 1  栾川乌头
Fig􀆰 1  Aconitum luanchuanense
241 植 物 科 学 学 报 第 33卷 
sparsely puberulousꎬ apex truncate ̄rounded. Peta ̄
ls 2ꎻ claws robustꎬ ca. 1􀆰 8 cm longꎬ 0􀆰 6 mm
acrossꎬ glabrousꎻ limbs ca. 1􀆰 2 cm longꎬ above
piloseꎬ spurs incurvedꎬ 2 mm longꎬ with a few
hairsꎬ lips ca. 7 mm longꎬ glabrousꎬ at apex di ̄
lated and emarginate. Stamens numerousꎻ fila ̄
ments 6 -8 mm longꎬ below linearꎬ 1 ̄nervedꎬ
above filiformꎬ sparsely ciliolateꎻ anthers broadly
oblongꎬ ca. 1 mm longꎬ glabrous. Carpels 5ꎻ
ovaries narrowly oblongꎬ ca. 4 mm longꎬ on each
side transversely ca. 12 ̄nervedꎬ only on dorsal
suture sparsely puberulousꎻ styles 2 -2􀆰 2 mm
longꎬ glabrous.
河南(Henan): 栾川县ꎬ 苗子龙峪湾国家森
林公园ꎬ 鸡角尖山 ( Luanchuan Countyꎬ Miao ̄
zilongyuwan National Forest Parkꎬ Jijiao Moun ̄
tain)ꎬ alt. 2200 mꎬ 悬崖(on cliff)ꎬ 花黄色( fls.
Yellow)ꎬ 2008-08-19ꎬ 高乞ꎬ 陈又生(Q. Gao &
Y􀆰 S. Chen)87(holotypeꎬ PE)ꎮ
本种在亲缘关系方面与黄花乌头 Aconitum
coreanum (Lévl.) Rapaics 接近ꎬ 与后者的区别
在于: 本种的块根呈细萝卜形ꎬ 无叶柄或叶柄较
短ꎬ 长达 5(20) mmꎬ 萼片外面大部分无毛ꎬ 只在
上萼片近喙处疏被短柔毛ꎬ 上萼片前侧平坦ꎬ 花瓣
辦片上部和距有疏毛ꎬ 距较大ꎬ 长 2 mmꎬ 花有 5
枚心皮ꎬ 子房只在背缝线上疏被短柔毛ꎻ 而黄花乌
头的块根呈倒卵球形或纺锤形ꎬ 叶柄较长ꎬ 长
1􀆰 4~4􀆰 5 cmꎬ 萼片外面密被短柔毛ꎬ 上萼片在前
侧中部之下缢缩ꎬ 花瓣无毛ꎬ 花瓣距较小ꎬ 长约
0􀆰 5 mmꎬ 花有 3枚心皮ꎬ 子房被极密短柔毛[1]ꎮ
致谢: 感谢孙英宝先生为本文绘图ꎮ
参考文献:
[ 1 ]   王文采. Aconitum[M] / /中国植物志: 第 27 卷. 北
京: 科学出版社ꎬ 1979: 113-326.
(责任编辑: 刘艳玲)
341  第 2期                            王文采: 栾川乌头ꎬ 河南毛茛科一新种