免费文献传递   相关文献

Five new species of Elatostema J. R. et G. Forst.(Urticaceae)from Guangxi, China

广西楼梯草属五新种



全 文 :  Guihaia  Jun. 2016ꎬ 36 (增刊 1): 100-106
http: / / journal.gxzw.gxib.cn
http: / / www.guihaia-journal.com
【原文刊载】 “广西楼梯草属五新种”已发表于«广西植物»ꎬ 2007ꎬ 27(6): 811-816.
广西楼梯草属五新种
王文采1ꎬ 韦毅刚2
( 1.中国科学院 植物研究所 系统与进化植物学国家重点实验室ꎬ 北京 100093ꎻ
2. 广西壮族自治区中 国 科 学 院 广西植物研究所ꎬ 广西 桂林 541006 )
摘  要: 描述了在中国广西发现的楼梯草属五新种:小果楼梯草(Elatostema microcarpum W. T. Wang & Y.
G. Wei)在体态方面与荔波楼梯草(E. liboense W. T. Wang)极为相似ꎬ但茎较低矮ꎬ不具软鳞片ꎬ叶上面无毛ꎬ
钟乳体较小而可区别ꎮ 圆序楼梯草(E. gyrocephalum W. T. Wang & Y. G. Wei)在体态上与浅齿楼梯草(E. cre ̄
natum W. T. Wang)相似ꎬ但叶两面均有糙伏毛ꎬ侧脉较少ꎬ4~6对ꎬ钟乳体较小ꎬ长约 0.1 mm 而不同ꎮ 对序楼
梯草(E. binatum W. T. Wang & Y. G. Wei)在亲缘关系方面与深绿楼梯草(E. atroviride W. T. Wang)相近ꎬ但茎
和叶无毛ꎬ雄花序托较小ꎬ近方形ꎬ长度及宽度约 6.5 mmꎬ小苞片较小ꎬ长约 1.5 mmꎬ无毛ꎬ可以区别ꎮ 河池楼
梯草(E. hechiense W. T. Wang & Y. G. Wei)似华南楼梯草(E. balansae Gagnep.)但叶的渐尖头全缘ꎬ钟乳体较
小ꎬ长 0.1~0.15 mmꎬ雌花序苞片顶端无角状突起ꎬ可以区别ꎮ 环江楼梯草(E. huanjiangense W. T. Wang &
Y. G. Wei)可能与樟叶楼梯草(E. petelotii Gagnep.)有亲缘关系ꎬ但后者的叶全缘ꎬ钟乳体较大ꎬ长 0.3 ~ 0.7
mmꎬ侧脉在狭侧 3条ꎬ在宽侧 4条ꎬ雌花序常有长花序梗ꎬ而与本种相区别ꎮ
关键词: 楼梯草属ꎬ 小果楼梯草ꎬ 圆序楼梯草ꎬ 对序楼梯草ꎬ 河池楼梯草ꎬ 环江楼梯草ꎬ 荨麻科ꎬ 新种
中图分类号: Q949􀆰 737􀆰 5    文献标识码: A    文章编号: 1000 ̄3142(2016)增刊 1 ̄0100 ̄07
Five new species of Elatostema J. R. et G. Forst.
(Urticaceae) from Guangxiꎬ China
WANG Wen ̄Tsai1ꎬ WEI Yi ̄Gang2
( 1.State Key Laboratory of Systematic and Evolutionary Botanyꎬ Institute of Botanyꎬ Chinese Academy of
Sciencesꎬ Beijing 100093ꎬ Chinaꎻ 2.Guangxi Institute of Botanyꎬ Guangxi Zhuang Autonomous
Region and the Chinese Academy of Sciencesꎬ Guilin 541006ꎬ China )
Abstract: Five new species of the genus Elatostema (Urticaceae) are described from Guangxi Zhuang Autonomous Re ̄
gionꎬ China: (1) E. microcarpum in habit is similar to E. liboense W. T. Wang ꎬ differing in its lower unscaly stems and
its leaves which are glabrous adaxially and have smaller cystolithsꎻ (2) E. gyrocephalum in habit is similar to E. crena ̄
tum W. T. Wang ꎬ differing in its strigose leaves with fewer secondary nerves and smaller cystolithsꎻ (3) E. binatum is
related to E. atroviride W. T. Wangꎬ differing in its glabrous stems and leavesꎬ smaller subquadrate staminate recepta ̄
clesꎬ and smaller glabrous staminate bracteolesꎻ (4). E. hechiense in habit is similar to E. balansae Gagnepꎬ differing in
its entire leaf acumensꎬ smaller cystoliths of leavesꎬ and uncorniculate pistillate bractsꎻ and (5) E. huanjiangense is
收稿日期: 2007 ̄07 ̄24    修回日期: 2007 ̄09 ̄20
基金项目:中国科学院知识创新工程(科技基础设施建设专项子项目)[Supported by the Knowledge Innovation Project of the Chinese Academy of Sciences]ꎮ
作者简介: 王文采(1926 ̄)ꎬ男ꎬ研究员ꎬ中国科学院院士ꎬ著名植物分类学家ꎬ长期从事有花植物分类学研究ꎮ
probably related to E. petelotii Gangnepꎬ differing in its few-crenate leaves with smaller cystoliths and fewer secondary
nerves and very short pistillate peduncles.
Key words: Elatostemaꎬ Elatostema microcarpaꎬ Elatostema gyrocephalaꎬ Elatostema binatumꎬ Elatostema hechienseꎬ
Elatostema huanjiangenseꎬ Urticaceaeꎬ new species
1  小叶楼梯草组 sect. Weddelia (H. Schröter)
  W. T. Wang
  小叶楼梯草系 ser. Parva W. T. Wang
    小果楼梯草  新种  图 1: E ̄H
    Elatostema microcarpum W. T. Wang & Y.
G. Weiꎬ sp. nov.  Fig. 1.
    Habitu species nova est simillima E. liboensi W.
T. Wangꎬquod caulibus 18 cm altis dense atrobrunneo ̄
furfuraceisꎬfoliis supra strigosisꎬcystolithis majoribus us ̄
que ad 0.6 mm longis differt.
Herba perennisꎬparva.Caules circ.4 fasciculatiꎬ3-
7.5 cm altiꎬbasi 0.7-1 mm crassiꎬprope apicem patule pi ̄
losiꎬsimplicesꎬsuperne 4-5 ̄foliati. Folia sessilia vel bre ̄
vissime petiolataꎻlaminae herbaceaeꎬoblique obovatae vel
ellipticaeꎬ(0.4-)1.4-5.5 cm longaeꎬ(0.25-)0.4-2 cm
lataeꎬapice acuminatae vel acutaeꎬbasi oblique cuneataeꎬ
margine supra medium denticulataeꎬsupra glabraeꎬsubtus
ad nervos villosulaeꎬcystolithis densissimis bacilliformibus
0.2-0.4 mm longisꎬsemitriplinervesꎬnervis lateralibus 2 ̄
jugis obscurisꎻpetioli usque ad 0. 6 mm longiꎻ stipulae
membranaceaeꎬalbaeꎬlineares vel anguste oblongaeꎬ3-4
mm longaeꎬ0.7-1 mm lataeꎬin parte centrali brunneo ̄lin ̄
eolataeꎬ sparse pilosae. Inflorescentiae pistillatae
singulariter axillaresꎬbreviter pedunculataeꎻpedunculi 2
mm longiꎬsparse pilosiꎻreceptacula late oblongaꎬcirc. 2.8
mm longaꎬ2 mm lataꎬglabraꎻbracteae circ.8ꎬtriangularesꎬ
0.5-0.8 mm longaeꎬ0.8-1 mm lataeꎬciliataeꎻbracteolae
densaeꎬspathulato ̄lineares vel anguste linearesꎬcirc.0.6
mm longaeꎬ0.1-0.2 mm lataeꎬapice ciliatae. Achenia an ̄
guste ovoideaꎬ0.5(-0.7) mm longaꎬlongitudinaliter 6 ̄
costata.
多年生小草本ꎮ 茎约 4条丛生ꎬ高 3~7.5 cmꎬ基
部粗 0.7~1 mmꎬ近顶端有疏柔毛ꎬ不分枝ꎬ上部具 4~
5叶ꎮ 叶无柄或具极短柄ꎻ叶片草质ꎬ斜倒卵形或斜
椭圆形ꎬ长(0.4~)1.4~5.5 cmꎬ宽(0.25~)0.4~2 cmꎬ
顶端渐尖或急尖ꎬ基部斜楔形ꎬ边缘中部之上有小牙
齿ꎬ上面无毛ꎬ下面脉上有柔毛ꎬ钟乳体极密ꎬ杆状ꎬ长
0.2~0.4 mmꎬ半离基三出脉ꎬ侧脉 2 对ꎬ不明显ꎻ叶柄
长达 0.6 mmꎻ托叶膜质ꎬ白色ꎬ条形或狭长圆形ꎬ长 3~
4 mmꎬ宽 0.7~1 mmꎬ中央有褐色短线纹ꎬ有疏柔毛ꎬ雌
花序单生叶脉ꎬ具短梗ꎻ花序梗长 2 mmꎬ有疏柔毛ꎻ花
序托宽长圆形ꎬ长约 2.8 mmꎬ宽 2 mmꎬ无毛ꎻ苞片约
8ꎬ三角形ꎬ长 0.5~0.8 mmꎬ宽 0.3~1 mmꎬ有缘毛ꎻ小苞
片密集ꎬ匙状条形或狭条形ꎬ长约 0.6 mmꎬ宽 0.1~0.2
mmꎬ顶端有缘毛ꎮ 瘦果狭卵球形ꎬ长 0.5( ~0.7) mmꎬ
有 6条纵肋ꎮ
广 西 ( Guangxi ): 环 江 ( Huanjing )ꎬ 水 源
(Shuiyuan)ꎬ石灰岩山洞(in cave of a limestone hill)ꎬ
2007 ̄04 ̄25ꎬ韦毅刚 (Y. G. Wei) 07106 (holotypeꎬ PEꎻ
isotypeꎬIBK)ꎮ
本种在体态方面与荔波楼梯草 (E. liboense
W. T. Wang)极为相似ꎬ但茎较低矮ꎬ不具软鳞片ꎬ叶
上面无毛ꎬ钟乳体较小而可区别ꎮ 在荔波楼梯草ꎬ茎
高 18 cmꎬ密被暗褐色软鳞片ꎬ叶上面被糙伏毛ꎬ钟乳
体较大ꎬ长达 0.6 mmꎮ
  浅齿楼梯草系 ser. Crenata W. T. Wang
    圆序楼梯草  新种  图 1: A ̄D
    Elatostema gyrocephalum W. T. Wang & Y.
G. Weiꎬ sp. nov.  Fig. 2.
    Habitu species nova haec est similis E. crenato
W. T. Wangꎬ quod foliis glabrisꎬ nervis lateralibus
pluribus 9 ̄10 ̄jugisꎬcystolithis majoribus 0. 5 - 0. 8 mm
longis distinguitur.
Herba perennis. Caules circ. 3 fasciculatiꎬ14-30
cm altiꎬ basi 2 - 4 mm crassiꎬ glabriꎬ vadose
longitudinaliter 4 ̄8 ̄canaliculatiꎬ simplices vel 1 ̄
ramosi. Folia breviter petiolataꎻlaminae papyraceaeꎬob ̄
lique ellipticae vel oblongaeꎬ4.5-12.8 cm longaeꎬ2.5-6
cm lataeꎬapice breviter caudataeꎬbasi oblique cuneatae
vel latere latiore rotundataeꎬmargine supra basin obtuse
dentataeꎬ supra sparse strigosaeꎬ subtus ad costam
mediam et nervos laterales pilis circ. 0. 12 mm longis
strigulosaeꎬ cystoliths densiusculis bacilliformibus
circ. 0.1 mm longisꎬpenninervesꎬnervis lateralibus 4-6 ̄
jugisꎻpetioli 2-5 mm longiꎬsubglabriꎻstipulae lineari ̄
lanceolate vel linearesꎬ3 mm longaeꎬ0.4-0.8 mm lataeꎬ
101增刊 1                              王文采等: 广西楼梯草属五新种
图 1  A ̄D. 圆序楼梯草  A. 结果的茎ꎻ B. 果序 (下面观)ꎻ C. 小苞片ꎻ D. 瘦果ꎮ E ̄H. 小果楼梯草
  E. 结果的茎ꎻ F. 果序 (下面观)ꎻ G. 小苞片ꎻ H. 瘦果ꎮ (孙英宝绘)
Fig. 1  A ̄D. Elatostema gyrocephalum W. T. Wang & Y. G. Wei  A. Fruiting stemꎻ B. Fruiting inflorescence (lower view)ꎻ
C. Bracteoelsꎻ D. Achene.  E ̄H. Elatostema microcarpum W. T. Wang & Y. G. Wei  E. Fruiting stemꎻ
F. Fruiting inflorescence (lower view)ꎻ G. Bracteolesꎻ H. Achene.(Drawn by SUN Ying ̄Bao)
201 广  西  植  物                                      36卷
图 2  A ̄D. 对序楼梯草  A. 一条具雄花序茎的上部ꎻ B. 一条具叶茎的上部ꎻ C. 雄花序 (下面观)ꎻ
D. 小苞片ꎮ E ̄H. 河池楼梯草  E. 茎ꎻ F. 果序 (下面观)ꎻ G. 小苞片ꎻ H. 瘦果ꎮ (孙英宝绘)
Fig. 2  A ̄D. Elatostema binatum W. T. Wang & Y. G. Wei  A. Upper part of a stem with staminate inflorescencesꎻ B. Upper part of
a leaf ̄bearing stemꎻ C. Staminate inflorescence (lower view)ꎻ D. Bracteole  E ̄H. Elatostema hechiense W. T. Wang & Y.
G. Wei  E. Stemꎻ F. Fruiting inflorescence (lower view)ꎻ G. Bracteoesꎻ H. Achene. (Drawn by SUN Ying ̄Bao)
301增刊 1                              王文采等: 广西楼梯草属五新种
glabrae. Inflorescentiae pistillatae binatim axillaresꎬses ̄
silesꎬsuborbicularesꎬ2-4 mm in diametroꎻreceptacula
suborbiculariaꎬ2 - 3. 8 mm in diametroꎬ 4 - lobulataꎬ
glabraꎻ bracteae aliquotꎬ triangularesꎬ circ. 0. 5 mm
longaeꎬciliataeꎻbracteolae lineares vel anguste linearesꎬ
circ. 0. 7 mm longaeꎬ0. 1 - 0. 25 mm lataeꎬglabrae vel
apice sparse pilosae. Achenia atropurpureaꎬsuboblongaꎬ
circ. 0.7 mm longaꎬobscure longitudinaliter 4 ̄costata.
多年生草本ꎮ 茎约 3条丛生ꎬ高 14~30 cmꎬ基部
粗 2~4 mmꎬ无毛ꎬ具 4~8条浅纵沟ꎬ不分枝或有 1条
分枝ꎮ 叶具短柄ꎻ叶片纸质ꎬ斜椭圆形或斜长圆形ꎬ长
4~12.8 cmꎬ宽 2.5~6 cmꎬ顶端短尾状ꎬ基部斜楔形或
在宽侧圆形ꎬ边缘基部之上具钝牙齿ꎬ上面疏被糙伏
毛ꎬ下面中脉及侧脉上被短糙伏毛(毛长约 0. 12
mm)ꎬ钟乳体稍密ꎬ杆状ꎬ长约 0.1 mmꎬ羽状脉ꎬ侧脉
4~6对ꎻ叶柄长 2~5 mmꎬ近无毛ꎻ托叶条状披针形或
条形ꎬ长 3 mmꎬ宽 0.4~0.8 mmꎬ无毛ꎮ 雌花序成对腋
生ꎬ无梗ꎬ近圆形ꎬ直径 2~4 mmꎻ花序托近圆形ꎬ直径
2~3.8 mmꎬ4浅裂ꎬ无毛ꎻ苞片数个ꎬ三角形ꎬ长约 0.5
mmꎬ被缘毛ꎻ小苞片条形或狭条形ꎬ长约 0.7 mmꎬ宽
0.1~0.25 mmꎬ无毛或顶端有疏毛ꎮ 瘦果暗紫色ꎬ近长
圆形ꎬ长约 0.7 mmꎬ具 4条不明显纵肋ꎮ
广西(Guangxi): 东兰 (Donglan)ꎬ下勇(Xiay ̄
ong)ꎬ石灰岩山洞(in cave on a limestone hill) 2007-
04 ̄24ꎬ韦毅刚(Y. G. Wei)07101 (holotypeꎬ PEꎻ iso ̄
type. IBK)ꎮ
本种在体态上与浅齿楼梯草(E. crenatum W.
T. Wang)相似ꎬ但叶两面均有糙伏毛ꎬ侧脉较少ꎬ4~6
对ꎬ钟乳体较小ꎬ长约 0.1 mm 而不同ꎮ 在浅齿楼梯
草ꎬ叶无毛ꎬ有 9 ~ 10 对侧脉ꎬ钟乳体较大ꎬ长 0.5 ~
0􀆰 8 mmꎮ
2  骤尖楼梯草组 sect. Elatostema
  骤尖楼梯草系 ser. Cuspidata W. T. Wang
    对序楼梯草  新种  图 2: A ̄D
    Elatostema binatum W. T. Wang & Y. G. Weiꎬ
sp. nov.  Fig. 4.
    Species nova haec est affinis E. atroviridi W. T.
Wangꎬquod caulibus superne puberulisꎬfoliis supra stri ̄
gosis subtus puberulisꎬ inflorescentiarum staminatarum
receptaculis majoribus ellipticis 2.7 cm longisꎬbractiolis
majoribus 2-3.5 mm longis apice pilosis recedit.
    Herba perennis. Caules circ. 3 fasciculatiꎬ35 - 45
cm altiꎬbasi 3 mm crassiꎬglabriꎬfoliiferi 3 ̄ramosiꎬ flo ̄
riferi simplicesꎬsuperne 7-9 ̄foliati. Folia brevitar petio ̄
lataꎬglabraꎻlaminae herbaceaeꎬoblique obovatae vel el ̄
lipticaeꎬ 3 - 8 cm longaeꎬ 1 - 3 cm lataeꎬ apice
acuminataeꎬbasi oblique cuneataeꎬmargine vulgo supra
medium obtuse denticulataeꎬcystolithis densissmis bacil ̄
liformibus 0.1-0.2 mm longisꎬpenniervesꎬnervis lateral ̄
ibus 3 ̄jugisꎬvel semitriplinerves in foliis aliquot parvisꎬ
nervis lateralibus 2 ̄jugisꎻpetioli 1-2 mm longiꎻstipulae
lanceolato ̄linearesꎬ3-4.5 mm longaeꎬ0.5 mm latae. In ̄
florescentiae staminatae binatim axillaresꎬbreviter pedu ̄
nclataeꎻpedunculi circ. 2.5 mm longiꎬglabriꎻreceptacula
subquadrataꎬlongitudine et latitudine circ. 6. 5 mmꎬ4 ̄
lobulataꎬglabraꎻbracteae nullaeꎻbracteolae multaeꎬline ̄
aresꎬcirc. 1.5 mm longaeꎬ0.4 mm lataeꎬglabrae. Flores
staminati multiꎬ densiꎬ glabriꎻ pedicelli circ. 1. 8 mm
longiꎻtepala 4ꎬellpticaꎬcirc 0.6 mm longaꎬ0.3 mm lataꎻ
stamina 4ꎬantheris ellipsoideis 0.5 mm longis.
多年生草本ꎮ 茎约 3条丛生ꎬ高 35~45 cmꎬ基部
粗 3 mmꎬ无毛ꎬ具叶茎有 3条分枝ꎬ具花茎不分枝ꎬ上
部有 7~ 9 叶ꎮ 叶具短柄ꎬ无毛ꎻ叶片草质ꎬ斜倒卵形
或斜椭圆形ꎬ长 3~8 cmꎬ宽 1~3 cmꎬ顶端渐尖ꎬ基部
斜楔形ꎬ边缘通常在中部之上具小钝牙齿ꎬ钟乳体极
密ꎬ杆状ꎬ长 0.1~0.2 mmꎬ羽状脉ꎬ侧脉 3对ꎬ在一些小
叶叶脉为半离基三出脉ꎬ侧脉 2对ꎻ叶柄长 1~2 mmꎬ
无毛ꎻ托叶披针状条形ꎬ长 3~4.5 mmꎬ宽 0.5 mmꎮ 雄
花序成对腋生ꎬ具短梗ꎻ花序梗长约 2.5 mm 无毛ꎻ花
序托近方形ꎬ长度及宽度均 6.5 mmꎬ4 浅裂ꎬ无毛ꎻ苞
片不存在ꎻ小苞片多数ꎬ条形长约 1.5 mmꎬ宽 0.4 mmꎬ
无毛ꎮ 雄花多数ꎬ密集ꎬ无毛ꎻ花梗长约 1.8 mmꎻ花被
片 4ꎬ椭圆形ꎬ长约 0.6 mmꎬ宽 0.3 mmꎻ雄蕊 4ꎬ花药椭
圆球形ꎬ长 0.5 mmꎮ
广西(Guangxi): 凤山(Fengshan)ꎬ林峒(Lin ̄
dong)ꎬ石灰岩山洞 ( in cave on a limestone hill )
2007 ̄04 ̄23ꎬ韦毅刚 ( Y. G. Wei) 0779 ( holotypeꎬ
PEꎻ isotypeꎬ IBK)ꎮ
本种在亲缘关系方面与深绿楼梯草 ( E.
atroviride W. T. Wang)相近ꎬ但茎和叶无毛ꎬ雄花序
托较小ꎬ近方形ꎬ长度及宽度约 6.5 mmꎬ小苞片较
小ꎬ长约 1.5 mmꎬ无毛而可区别ꎮ 在深绿楼梯草ꎬ茎
上部被短柔毛ꎬ叶上面有糙伏毛ꎬ下面有短柔毛ꎬ雄
花序托较大ꎬ椭圆形ꎬ长约 2.7 cmꎬ小苞片较大ꎬ长
2~3.5 mmꎬ顶端有柔毛ꎮ
401 广  西  植  物                                      36卷
    河池楼梯草  新种  图 2: E ̄H
    Elatostema hechiense W. T. Wang & Y. G.
Weiꎬ sp. nov.  Fig. 5.
    Species nova haec est similis E. balansae
Gagnep.ꎬ quod foliorum acuminibus margine
dinticulatisꎬcystolithis majoribus usque ad 0.3 mm lon ̄
gisꎬ inflorescentiarum pistillatarum bracteis apice cor ̄
niculatis statim differt.
Herba perennis.Caules 12-22 cm altiꎬbasi1.2-3
mm crassiꎬprope petiolos sparse hispidi vel glabriꎬsim ̄
plices vel pauce ramosiꎬ superne 4 - 5 ̄foliati. Folia
breviter petiolata vel sessiliaꎻ laminae papyraceaeꎬob ̄
lique oblongae vel ellipticaeꎬ4-14 cm longaeꎬ2.5-6
cm lataeꎬapice acuminatae vel longe acuminataeꎬacu ̄
minibus lanceolato ̄linearibus intergrisꎬ basi latere an ̄
gustiore cuneataeꎬeo latiore auriculataeꎬmargine denta ̄
taeꎬ supra strigosaeꎬ subtus ad nervos hispidaeꎬ
cystolithis densis vel densiusculis bacilliformibus vel
punctiformibus 0.1-0􀆰 15 mm longisꎬsemitriplinervesꎬ
nervis lateralibus latere angustiore 2 ̄3 eo latiore 3-4ꎻ
petioli usque ad 1mm longiꎬ glabriꎻ stipulae membra ̄
naceaeꎬlaceolato ̄linearesꎬ6. 5 - 12 mm longaeꎬ2 - 2. 5
mm lataeꎬ glabraeꎬ 1 ̄bunneo ̄nerves. Inflorescentiae
pistillatae singulariter axillaresꎬbreviter pedunculataeꎻ
pedunculi 3 - 4 mm longiꎬglabriꎻ receptacula oblongo ̄
ellipticaꎬ1.8-2 mm longaꎬ2 mm lataꎬglabraꎻbracteae
circ. 6ꎬtriangularesꎬ2-2.5 mm longaeꎬ1-2 mm lataeꎬ
glabraeꎻbracteolae multaeꎬlinearesꎬ1.8-2 mm longaeꎬ
0. 1 - 0. 2 mm lataeꎬ glabrae. Achenia ellipsoideaꎬ
circ. 1mm longaꎬ0.3-0.4 mm lataꎬlongitudinaliter 6 ̄
costata.
多年生草本ꎮ 茎高 12 ~ 22 cmꎬ基部粗 1.2 ~ 3
mmꎬ近叶柄处被疏糙硬毛ꎬ或无毛ꎬ不分枝ꎬ上部有
4~5叶ꎮ 叶具短柄或无柄ꎻ叶片纸质ꎬ斜长圆形或
斜椭圆形ꎬ长 4~14 cmꎬ宽 2.5 ~ 6 cmꎬ顶端渐尖或长
渐尖(渐尖头披针状条形ꎬ全缘)ꎬ基部狭侧楔形ꎬ宽
侧耳形ꎬ边缘有牙齿ꎬ上面被糙毛ꎬ下面脉上被糙硬
毛ꎬ钟乳体密或稍密ꎬ杆状或点状ꎬ长 0.1 ~ 0.15 mmꎬ
半离基三出脉ꎬ侧脉在狭侧 2~3条ꎬ在宽侧 3~4条ꎻ
叶柄长达 1 mmꎬ无毛ꎻ托叶膜质ꎬ披针状条形ꎬ长
6.5~12 mmꎬ宽 2~2.5 mmꎬ无毛ꎬ有 1 条褐色脉ꎮ 雌
花序单生叶腋ꎬ有短梗ꎻ花序梗长 3~4 mmꎬ无毛ꎻ花
序托长圆状椭圆形ꎬ长 1.8~2 mmꎬ宽 2 mmꎬ无毛ꎻ苞
图 3  环江楼梯草  A.植株全形ꎻ B.雌花序 (下面观)ꎻ
C.小苞片和幼果ꎮ (孙英宝绘)
Fig. 3  Elatostema huanjiangense W. T. Wang & Y. G. Wei. 
A. Habitꎻ B. Pistilate inflorescence (lower view)ꎻ C. Bracteols
and one young achene. (Drawn by SUN Ying ̄Bao)
片约 6ꎬ三角形ꎬ长 2~2.5 mmꎬ宽 1~2 mmꎬ无毛ꎻ 小
苞片多数ꎬ 条形ꎬ长 1.8 ~ 2 mmꎬ宽 0.1 ~ 0.2 mmꎬ无
毛ꎮ 瘦果椭圆形球形ꎬ长约 1 mmꎬ宽 0.3 ~ 0.4 mmꎬ
具 6条纵肋ꎮ
广西(Guangxi): 河池(Hechi)ꎬ老河池(Laohe ̄
chi)ꎮ 石灰岩山疏林中 ( in sparse forest on a
501增刊 1                              王文采等: 广西楼梯草属五新种
limestone hill )ꎬ 2007 ̄04 ̄25ꎬ韦毅刚 ( Y. G. Wei )
07109(holotypeꎬPEꎻ isotypeꎬIBK)ꎮ
本种似华南楼梯草(E. balansae Gagnep.)但叶
的渐尖头全缘ꎬ钟乳体较小ꎬ长 0.1 ~ 0.15 mmꎬ雌花
序苞片顶端无角状突起ꎬ可以区别ꎮ 在华南楼梯草ꎬ
叶的渐尖头边缘有小齿ꎬ钟乳体较大ꎬ长达 0.3 mmꎬ
雌花序苞片顶端有角状突起ꎮ
  樟叶楼梯草系 ser. Petelotiana W. T. Wang
    环江楼梯草  新种  图 3
    Elatostema huanjiangense W. T. Wang & Y.
G. Weiꎬ sp. nov.  Fig. 3.
Species nova haec est fortasse affinis E. petelotii
Gagnep.ꎬ quod foliis margine integrisꎬ cystolithis
majoribus 0.3-0.7 mm longis et nervis lateralibus latere
angustiore 3 et eo latiore 4 instructisꎬinflorescentiis pis ̄
tillatis saepe longe pedunculatis distinguitur.
    Herbaꎬparte subterranea ignota. Caulis circ. 15 cm
altusꎬglaberꎬsimplexꎬcirc. 4 ̄foliatus. Folia breviter pet ̄
iolataꎬ inaequaliaꎬ glabraꎻ laminae papyraceaeꎬ oblique
ellipticae vel oblongo ̄ellipticaeꎬ3-10 cm longaeꎬ1.4-
4.8 cm lataeꎬapice breviter acuminataeꎬbasi latere an ̄
gustiore cuneatae eo latiore auriculataeꎬmargine prope
apicem 2-4 ̄crenatae vel subintegraeꎬcystolithis densis
inconspicuis bacilliformibus 0. 1 - 0. 3 mm longisꎬ
trinervesꎬ nervis lateralibus inconspicuis latere
angustiore 2 eo latiore 3ꎻpetioli robustiꎬ1-3 mm longiꎻ
stipulae caducae. Inflorescentiae pistillatae binae axil ̄
laresꎬ brevissime pedunculataeꎬ multifloraeꎻ pedunculi
robustiꎬ0.5 mm longiꎻreceptacula oblongaꎬ2-3 mm lon ̄
gaꎬ0.8-2 mm lataꎬglabraꎬmajora medio 2 ̄lobataꎬminora
indivisaꎻbractelae triangularesꎬ0.5 mm longaꎬ0.2-0.3
mm lataꎬsubglabraꎻbracteolae densaeꎬlinearesꎬ0.5-0.6
mm longaeꎬprope apicem pauci ̄piliferae. Achenia juve ̄
nilia oblonga. circ. 0.5 mm longaꎬminute stigmatica.
草本ꎬ地下部分情况不明ꎮ 茎高约 15 cmꎬ无毛ꎬ
不分枝ꎬ约有 4 叶ꎮ 叶具短柄ꎬ不等大ꎬ无毛ꎻ叶片纸
质ꎬ斜椭圆形或长圆状椭圆形ꎬ长 3 ~ 10 cmꎬ宽 1.4 ~
4.8 cmꎬ顶端短渐尖ꎬ基部狭侧楔形ꎬ宽侧耳形ꎬ边缘
近顶端具 2~4钝齿或近全缘ꎬ钟 6乳体密集ꎬ不明显ꎬ
杆状ꎬ长 0.1~0.3 mmꎬ三出脉ꎬ侧脉在狭侧 2条ꎬ宽侧
3条ꎻ叶柄粗壮ꎬ长 1~3 mmꎻ托叶早落ꎮ 雌花序成对
腋生ꎬ具极短梗ꎻ花序梗粗壮ꎬ长约 0.5 mmꎻ花序托长
圆形ꎬ长 2~3 mmꎬ宽 0.8~2 mmꎬ无毛ꎬ较大的在中部
二浅裂ꎬ较小的不分裂ꎻ苞片三角形ꎬ长约 0.5mmꎬ宽
0.2~0.3 mmꎬ近无毛ꎻ小苞片密集ꎬ条形ꎬ长 0.5 ~ 0.6
mmꎬ近顶端有少数短柔毛ꎮ 幼瘦果长圆形ꎬ长约 0.5
mmꎬ顶端有小柱头ꎮ
广西(Guangxi): 环江(Huanjiang)ꎬ木论保护区
(Mulun Reserve)ꎬ红峒(Hongdong)ꎬ2006 ̄04 ̄19ꎬ韦毅
刚(Y. G. Wei)ꎬ06128(holotypeꎬ PE)ꎮ
本种可能与樟叶楼梯草 (Elatostema petelotii
Gangnep.)有亲缘关系ꎬ但后者的叶全缘ꎬ钟乳体较
大ꎬ长 0.3~0.7 mmꎬ侧脉在狭侧 3条ꎬ在宽侧 4条ꎬ雌
花序常有长花序梗ꎬ而与本种相区别ꎮ
致谢  黄仕训、盘波、唐文秀和骆文华参加野外
调查和部分研究工作ꎻ孙英宝绘图ꎮ
601 广  西  植  物                                      36卷