免费文献传递   相关文献

A new species of Lysimachia in Primulaceae

珍珠菜属(报春花科)一新种



全 文 :第 24卷 第 4 期             植   物   研   究 2004 年 10月
Vol.24 No.4            BULLETIN OF BOTANICAL RESEARCH Oct.,  2004
基金项目:安徽省自然科学基金(98242017)和安徽省重要生物资源保护与利用研究重点实验室基金资助
第一作者简介:邵剑文(1975—),男 ,讲师 ,硕士 ,主要从事植物系统学的教学与研究工作。
* 通讯作者 E-mail:pinghengxu@sina.com.cn
收稿日期:2004-02-23
珍珠菜属(报春花科)一新种
邵剑文 张小平* 郭新弧
(1.安徽师范大学生命科学学院 , 芜湖 241000)
(2.安徽省重要生物资源保护与利用研究重点实验室 , 芜湖 241000)
摘 要 描述了珍珠菜属(报春花科)一新种 ,即祁门过路黄(Lysimachia qimenensis X.H.Guo , X.
P.Zhang et J.W.Shao);并对祁门过路黄与其近缘种巴东过路黄(Lysimachia patungensis Hand.-
Mazz.)的核型进行了报道。
关键词 报春花科;珍珠菜属;祁门过路黄;新种;核型
A new species of Lysimachia in Primulaceae
SHAO Jian-Wen ZHANG Xiao-Ping* GUO Xin-Hu
(1.College of Life Science , Anhui Normal University , Wuhu 241000)
(2.The Key Laboratory of Conservation and Employment of Biological Resources of Anhui , Wuhu 241000)
Abstract A new species of Primulaceae , Lysimachia qimenensis X.H.Guo , X.P.Zhang et J.W.Shao ,
is described and illustrated.The karyotypes of this new species and its related species are reported and com-
pared.
Key words Primulaceae;Lysimachia;Lysimachia qimenensis X.H.Guo , X.P.Zhang et J.W.Shao;
new species;karyotype
祁门过路黄 新种 图 1
Lysimachia qimenensis X.H.Guo , X.P.Zhang
et J.W.Shao.
Species L .patungensi Hand.-Mazz.Affinis , sed
vulgo floribus 1 ~ 3 axillaribus , pedunculis , nunquam ad
caulem terminalibus , bracteis;fructificationi pedicellis e-
longatis 4 ~ 8 cm longis;foliis basi cordatis , costis vi-
nosis;extinis pollinum reticulis ornatis , areolis inaequi-
quantitatibus;caryotypis 2 n=24=6 m+6 sm+6 st+
6 t differt.
Herba perennis.Caulis gracilis prostratus 20 ~
80 cm longus , dense multicellularis villosus , juventute
glandulis stipitatis ornatus , deinde delapsis , internodiis 3
~ 8 cm longis.Folia opposita orata vel subcordata 1.5 ~
4.0 cm longa 1.0~ 4.0 cm lata apice obtusa basi cordata
vel subtruncata , translucidis fasciariis vel punctatis glan-
dulis , supra atrovirentia sparsim hispida subtus cineracea
dense hispida prope nervos medios densissima , nervis
mediis vinosis conspicuis nervis lateralibus non con-
spicuis , petiolis 0.5 ~ 3.5 cm longis dense multicellu-
laribus villosis.Flores vulgo 1 ~ 3 pluries axillares pe-
dunculis , nunquam ad caulem terminales.Bracteae o-
vatae vel obovatae , 6 ~ 13mm longae 2 ~ 6 mm latae.
Pedicelli 2 ~ 4 cm longi fructificationi elongati ad 4 ~
8 cm longi dense multicellularibus villosis.Calyces 5 ~
8mm longi 5-fidi divisi fere ad bases , lobis lanceolatis
apice obtusis marginibus anquste membranaceis , extus
costis elevatis.Corollae luteae campanulatae 5-fidae lobis
in alabastris aestivationibus sinistorsum contortis intus
basi crocei-rubrae , lobis longi-orbicularibus 12 ~ 15 mm
longis 4 ~ 6 mm latis apice obtusis tubis 2 ~ 4mm longis.
Stamina 5 , filamentis 6.5 ~ 10 mm longis inferne con-
natis tubulosis 2 ~ 4 mm elatis;antheris ovatis longitudi-
naliter fissuratis c.1.5mm longis;pollinibus sub-globo-
sis 3-pori-sulcatis amplitudinibus 26.0 ~ 29.0 ×24.0 ~
27.0μm , extinis reticulis ornatis , areolis inaequi-quanti-
tatibus.endoporis utroque abutis.Ovaria super multicel-
lularibus et cephaloglandulosis pubibus ornata;styli
8 mm longi.Capsulae globosae c.5 mm diametris.Cary-
otypus 2n=24=6m+6 sm+6 st+6 t.Florescentia in
Maj.-Jun., fructificatione in Jul.-Aug.
图 1 祁门过路黄(鲍康德和邵剑文绘)
A.植株外形;B.雌蕊;C.雄蕊;D.花瓣;E.花萼;F.子房被毛放大
Fig.1 Lysimachia qimenensis X.H.Guo , X.P.Zhang et J.W.Shao
A.Plant;B.Pistil;C.Stamen;D.Petal;E.Calyx;F.Enlarged indument of pistil
多年生草本。茎柔弱 , 平卧延伸 , 长 20 ~
80 cm ,密被多细胞柔毛 ,幼嫩茎被有具柄腺体 ,老
时脱落;节间长3.0 ~ 8.0 cm 。叶对生 ,卵圆形或近
心形 ,长1.5 ~ 4.0 cm , 宽1.0 ~ 4.0 cm ,先端圆钝 ,
基部心形或近截形 ,透光可见密布的透明腺条或腺
点;上面为深绿色 ,疏被短糙毛 ,背面浅灰色 ,密被
短糙毛 ,中脉处密集;叶主脉暗红色 ,明显 ,侧脉不
明显;叶柄长0.5 ~ 3.5 cm ,密被多细胞柔毛 。花 1
~ 3朵 ,腋生 ,常具总梗 ,绝不集生于茎端。苞片椭
圆形 、卵形或倒卵形 , 长 6 ~ 13 mm ,宽 2 ~ 6 mm 。
花梗长 2 ~ 4 cm ,果期伸长达 4 ~ 8 cm ,密被多细胞
柔毛。花萼长 5 ~ 8 mm ,分裂近达基部 ,裂片披针
形 ,边缘狭膜质 ,先端钝 ,背面中脉明显突起。花冠
钟形 ,黄色 ,内面基部橙红色 , 5裂 ,蕾期裂片左旋
(逆时针方向旋转)式排列 ,裂片长圆形 ,先端圆钝 ,
长 12 ~ 15 mm ,宽 4 ~ 6 mm ,基部合生部分长 2 ~
4 mm。花丝长6.5 ~ 10 mm ,下部合生成 2 ~ 4 mm高
的筒;花药卵圆形 ,纵裂 ,长约1.5 mm;花粉粒 3孔
沟 ,近球形 ,大小为 26.0 ~ 29.0 ×24.0 ~ 27.0μm ,
表面具网状纹饰 ,网眼大小不等。子房上部被有多
细胞毛和头状腺毛;花柱长达8 mm。蒴果球形 ,直
径约5 mm。花期 5 ,6月;果期 7 ,8月。
Anhui(安徽):Qimen(祁门), Chawan(查湾),
alt.300 ~ 500 m.in sylva , 1989-5-20.Guo X.-H.
(郭新弧)89014(floriger)(Holotypus ! ANUB);id.
2002-7-16.Shao J.-W.(邵剑文)0207016(frugifer)
390       植  物  研  究                  24 卷
祁门过路黄(Lysimachia qimenensis X.H.Guo ,
X.P.Zhang et J.W.Shao)茎匍匐 ,叶对生 ,花冠黄
色钟状 ,内面基部橙红色与黄连花亚属(Sungen.
Lysimachia)过路黄组 〔Sect.Nummularia (Gilib)
Klatt〕的巴东过路黄(Lysimachia patungensis Hand.-
Mazz.)相似[ 1] ,喜生活在林荫下石壁上 。但其叶基
部为心形 ,花常1 ~ 3朵 ,腋生 ,具总梗 ,绝不集生于
茎端 ,具苞片;果柄伸长达 4 ~ 8 cm与后者叶基部
楔形 、截形或圆形 ,花 2 ~ 4朵集生于茎端 ,无苞片;
果柄不伸长 ,仅0.6 ~ 3.0 cm等特征有明显区别(图
2)。
祁门过路黄与巴东过路黄不仅在外形上有明
图 2 祁门过路黄(A)和巴东过路黄(B)外形照片
Fig.2 Morphology photographs of L.qimenensis(A)and L.patungensis(B)
图 3 (A)巴东过路黄的中期染色体图;(B)光叶巴东过路黄的中期染色体图;(C)祁门过路黄的中期染色体图;
(D)巴东过路黄的核型图;(E)光叶巴东过路黄的核型图;(F)祁门过路黄的核型图
Fig.3 (A).Micrograph of chromosomes of L.patungensis;(B).Micrograph of chromosomes of L.patungensis f.glabrifolia;
(C).Micrograph of chromosomes of L.qimenensis;(D).Karyotype of L.patungensis;
(E).Karyotype of L.patungensis f.glabrifoli;(F).Karyotype of L.qimenensis
显区别 ,在核型上 ,祁门过路黄的核型为 2n=24=
6m+6sm+6st+6t(图 3 ,C 、F),与巴东过路黄 2n=
24=6m+4sm+6st+8t(图 3 ,A 、D)相比 , 虽然两者
的均为二倍体 ,且n=12 ,但前者第4 、5 、8对染色体
分别为 sm型 、m 型和 t型 ,而后者的分别为 t型 、st
型和m 型。考虑到珍珠菜属植物核型在种级水平
上是稳定的(另文发表),甚至巴东过路黄的核型与
其变型光叶巴东过路黄的(Lysimachia patungensis f.
glabrifolia C.M.Hu)核型(图 3 , B 、E)也是一致的 ,
因此祁门过路黄与巴东过路黄在核型上存在如此
显著的差异 ,已超出了种内变异的范围 。基于上述
原因 ,将祁门过路黄处理为一新种是恰当的 。
致谢 感谢中国科学院华南植物研究所胡启胡教授 、
郝刚博士审阅修改初稿!
参 考 文 献
1.陈封怀 , 胡启明.中国植物志.北京:科学出版社 , 1989.59
(1):1 ~ 137
3914期                 邵剑文等:珍珠菜属(报春花科)一新种