免费文献传递   相关文献

NEW TEXA OF CHINESE RUBUS L.(ROSACEAE)

中国悬钩子属新分类群



全 文 :第 20 卷 第 2 期         植   物   研   究 2000 年 4 月
Vol.20 No.2       BULLETIN OF BOTANICAL RESEARCH April ,  2000
中国悬钩子属新分类群
顾 姻1 李维林1 王传永1 於 虹1
施宗明2 彭隆金2
(1.中国科学院江苏植物研究所 ,南京 210014)
(2.中国科学院昆明植物研究所 ,昆明 650204)
摘 要 近年来对我国 9个省的悬钩子属植物资源进行了调查采集 ,并在南京中山
植物园建立了田间种质库进行观察研究 。本文报导在云南省悬钩子资源调查中发
现的 1 个新种和 5 个新变种 ,它们是:Rubus godongensis Gu et Li , R .bi f lorus
Buch.-Ham.ex Smith var.spinocalycinus Gu et Li , R .glabricarpus Cheng var.
eglandulosus Gu et Li , R .gongshanensis Yǜ et Lu var.eglandulosus Gu et Li , R .
parvi folius L.var.purpureus Gu et Li , R .v iburni folius Focke var.apetalus Gu et
Li.
关键词 悬钩子属;新种;新变种
NEW TEXAOF CHINESE RUBUS L .(ROSACEAE)
GU Yin1 LI Wei-lin1 WANG Chuan-yong1 YU Hong1
SHI Zhong-ming2 PENG Long-jin2
(1.Institute of Bo tany , Jiangsu province and Chinese Academy of Sciences , Nanjing 210014)
(2.Kunming Institute of Botany , Chinese Academy of Sciences , Kunming 650204)
Abstract Expeditions have been carried out on Rubus resources in 9 provinces in re-
cent years and a field gene bank of Rubus germplasm has been built up in Nanjing
Botanical Garden Mem.Sun Yat -Sen.From the f ield w ork of Rubus resources in
Yunnan , 1 new species and 5 new varieties w ere reported.They are:Rubus godon-
gensis Gu et Li , R .bi f lorus Buch.-Ham.ex Smith var.spinocalycinus Gu et Li ,
R .glabricarpus Cheng var.eglandulosus Gu et Li , R .gongshanensis Yǜ et Lu var.
eglandulosus Gu et Li , R .parvi folius L.var.purpureus Gu et Li , R .v iburnifolius
Focke var.apetalus Gu et Li.
本文承中国科学院植物研究所 、华南植物研究所 、昆明植物研究所 、广西植物研究所 、武汉植物研究所 、庐山植物园 、四川大学 、厦门大学 、贵州生物研究所及英国爱丁堡皇家植物园 、美国俄勒冈州立大学 、印度尼西亚茂物国立标本馆 、新加坡国家公园等国内外多家标本馆提供方便查阅标本,并承陈守良研究员指导 ,特致谢忱美国国家地理学会资助项目收稿日期:1999-7-29
Key words Rubus L.;New species;New varieties
近年来对我国 9个省的悬钩子属资源进行了调查 , 并在南京中山植物园建立田间种质
库进行观察研究 。本文报导 1996 ~ 1997年在云南省悬钩子种质资源调查中发现的 1个新
种和 5个新变种 。
刺萼粉枝莓 新变种
Rubus bif lorus Buch.-Ham .ex Smith var.spinocalycinus Gu et Li , var.nov.
A typo differt calycibus sparse holacanthis.
Yunnan(云南):Li-Jiang(丽江), alt.2500m , Y.Gu et al.(顾姻等)394 , 1996.(Typus
JSBI)
与原变种的主要区别是萼片外面有稀疏针刺 。与刺萼悬钩子(R .alexeterius Focke)的
区别是花枝 、花梗和叶柄光滑无毛 ,萼片较小(长不足 2cm), 卵形(不为披针形),尾尖不分
裂 ,外面针刺较稀疏 ,无长柔毛 。
无腺光果悬钩子 新变种
Rubus glabricarpus Cheng var.eglandulosus Gu et Li , var.nov.A typo differt apetalis et
ramulis foliis floribusqua eglandulosis .
Yunnan(云南):Pinbian(屏边), alt.1800m , Y.Gu et al.(顾姻等)074 ,1996;Maguan(马
关), alt.1600 ~ 2200m , Y.Gu et al.(顾姻等)119 , 1996;Maguan(马关), alt.1600 ~ 2200m ,
Y.Gu et al.(顾姻等), 121 , 1996(Typus , JSBI);Pingbian(屏边), alt.1950m ,W.L.Li et al.
(李维林等)536 , 1997;Pingbian(屏边)alt.1800m , Y.Gu et al.075 ,1996.
与原变种的主要区别是嫩枝 、叶 、花均无腺毛 , 花无花瓣 。与山莓(R .corchorifolius
L.f.)的主要区别是叶缘锯齿较粗且常呈缺刻状 ,萼片先端尾尖 ,果实无毛。
无腺贡山悬钩子 新变种
Rubus gongshanensis Yǜ et Lu var.eglandulosus Gu et Li , var.nov.
A typo toto eglandulosopilosis et petiolis longio ribus recedit.
Yunnan(云南):Pingbian(屏边), alt.1890m , Y.Gu et al.(顾姻等)069 ,1996(Typus , JS-
BI);Pingbian(屏边), alt.1950m ,W.L.Li et al.(李维林等)539 , 1997.
与原变种的主要区别是全体无腺毛 ,叶柄长。
紫果茅莓 新变种
Rubus parvi folius L.var.purpureus Gu et Li , var.nov.
A typo fructis purpureonigris et tomentosis recedit.
Yunnan(云南):Dali(大理), alt.1890m ,Gu et al.(顾姻等)395 ,1996.(Typus , JSBI)
与原变种的主要区别是果实紫黑色 ,果面具短绒毛 。
无瓣荚迷叶悬钩子 新变种
Rubus viburnifolius Focke var.apetalus Gu et Li , var.nov.
A typo apetalis recedi t.
Yunnan(云南):Jingdong(景东), alt.2120m , Y.Gu et al.(顾姻等)240 , 241 , 1996 , ;
Yuanyang -Lǜchun divide(元阳绿春分水岭), alt.1930m , Y.Gu et al.(顾姻等)030 , 033 ,
1996;Yuangyang(元阳), alt.1760m ,Y.Gu et al.(顾姻等)018 , 1996.(Typus JSBI)
122 植  物  研  究               20 卷
与原变种的主要区别是花无花瓣。
果东悬钩子  新种
Rubus godongensis Gu et Li , sp.nov.
Species R .niveo Thunb.comparate aff inis , sed planta mino re , spinis longis et gracilibus ,
foliolis minutis , apice et basi ro tundatis , stipulis linearibus , f loribus et fructis minoribus dif fert.
Frutex ca.1m altus , rami rubrobrunnei longe minute spinosis , ramulis tomentosis.Folia
composi ta , 5 ~ 11cm longa ,1.6 ~ 2.2cm lata , supra puberula subtus leucovelutina ,(7)9 ~ 11-
foliolata , foliola terminalis rhombeorotundata , apice acuta vel rotunda , basi rotunda vel subro-
tunda , foliolis lateralibus late ellipticis;vena primaria supra impressa subtus convexa , nervis lat-
eralibus utrinque 3 ~ 5 , margine grosse argute serrata;stipulae lineares , pubescentes , 0.3 ~ 0.
4cm longae.Inflorescentia terminaliter brevi paniculata vel axillaris cum 1 ~ 3-floribus;pedi-
celli 0.3 ~ 0.4 cm longi , bractea stipulae affinis.Caly x extus tomentosus , sepalis ovatis vel ova-
to-lanceolatis , apice at tenuato-acuminatis;corolla purpurea , <1cm in diam ., petalis rotun-
datis , carpellis ca.80 ,dense leucovillosis.Fructus subglobosi ca.1 cm in diam., purpuronig rati ,
leucovillosi ad maturitatem.
直立小灌木 ,高约 1m 。枝条红褐色 ,有微弯细长皮刺 ,小枝灰褐色被柔毛 ,密生微弯细
长扁皮刺。奇数羽状复叶长 5 ~ 11cm ,宽 1.6 ~ 2.2cm ,叶面被短柔毛 , 叶背密被灰白色毡
毛;小叶(7)9 ~ 11枚;顶生小叶菱状圆形 ,基部圆形或近圆形 ,先端突尖或近圆形 ,侧生小叶
阔椭圆形;主脉正面明显下凹 ,背面凸出 ,侧脉 3 ~ 5对 ,边缘有粗锐锯齿;托叶线形 ,具柔毛 ,
长0.3 ~ 0.4cm 。花序短圆锥状顶生或为 1 ~ 3朵花腋生 ,花梗长 0.3 ~ 0.4cm ,苞片与托叶
相似 ,花径小于 1cm , 花萼外被柔毛 ,萼片卵形或卵状披针形 ,顶端渐尖;花瓣紫红色 ,圆形 ,
有爪 , 与萼片等长或稍短;心皮约 80 ,密被白色绒毛。果实半圆球形 ,直径约 1cm ,成熟时紫
黑色 ,有灰白色绒毛 。
Yunnan(云南):Chuxong(楚雄), alt.2000m , Y.Gu et al.(顾姻等), 222 ,1996(Typus ,
JSBI);Songming(嵩明), alt.2230m , Y.Gu et al.(顾姻等),214 ,1996.
与红泡刺藤(Rubus niveus Thunb.)的区别是植株较矮小 ,皮刺细而长 ,叶片小 ,小叶基
部和先端多圆钝 ,托叶线形 ,花 、果较小 。
1232 期            顾 姻等:中国悬钩子属新分类群
        图 1 果东悬钩子 Rubus godongensis Gu et Li
1 花枝 2 果枝 3 叶背面 4 萼筒 、花瓣和雄蕊 5 花瓣和雄蕊
6 雌蕊群 7 雌蕊 8 雄蕊(花药正面)9雄蕊(花药背面)
1 Flowering branch 2 Fruiting branch 3 Leaf back
4 Calyx tube , petals and stamens 5 Petal and stamens
6 Pistils 7 Pistil 8 Stamen(front view of the anther)
9 Stamen (back view of the anther)
124 植  物  研  究               20 卷